ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΕΝΗΣ ΕΥΒΟΙΑΣ

Τα αυτοκίνητα μπήκαν στη ζωή μας μετά το 1927 που συνδέθηκε η Στενή με τη Χαλκίδα, μέσω Γιδών Πολυτήρας κλπ.

Το πρώτο αυτοκίνητο που εμφανίστηκε στη Στενή ήταν την 1η Σεπτεμβρίου 1927, την ημέρα που τελείται η εμποροπανήγυρη στην Κάτω Στενή και το οδηγούσε ο Ηλίας Κατσής, που καταγόταν από τις Στρόπωνες και διέμενε στη Χαλκίδα.

Οι εργασίες συνεχίστηκαν για όλο το μήνα Σεπτέμβριο για να τελειοποιηθεί ο δρόμος προς την Άνω Στενή και στο τέλος του μήνα κατέφτασε από τη Χαλκίδα, το αυτοκίνητο του Βασίλη Φλώρου από τη Μακρυκάπα, στην Άνω Στενή, στη θέση «Βρυσίτσα», που είναι στην είσοδο του χωριού. Οι κάτοικοι έτρεξαν και βοηθούντες τον οδηγό το ανέβασαν μέχρι την πλατεία και το «ασήμωσαν» όλοι οι παρευρισκόμενοι. Έστησαν μάλιστα και χορό.

-Αυτοκίνητο φορτηγό για μεταφορές, αφού έγινε ο δρόμος για Χαλκίδα είχε ο Χαράλαμπος Κυράνας, για μεταφορά εμπορευμάτων και επιβατών, Αυτοκίνητα επίσης διέθεταν για λίγο χρονικό διάστημα και οι Ιωάννης Καλαμάρας με τον Ταξιάρχη Γιαλό, συνεταιρικά, καθώς και ο Ευάγγελος Λέων, Επίσης ο Νικόλαος Τσουτσαίος, συνεταιρικό με ομάδα Στενιωτών. Η συγκοινωνία τότε με την Χαλκίδα, γινόταν μέσω Βούνων, Γιδών, Πολυτήρας και Πέι.

Φούρνοι

Υπήρχε μόνο ένας φούρνος, του Βασιλείου Σιμιτζή, εκεί που αργότερα ήταν και ο φούρνος του γιου του Θανάση Σιμιτζή.

Πουλούσε ψωμί, αλλά έψηνε και τα καρβέλια που του τα έφερναν ζυμωμένα επ΄αμοιβή. Είχε επίσης και έναν στίφτη για τα σταφύλια και αποστακτήριο για να βγάζει ρακί.

Πλεκτομηχανές

Πλεκτομηχανές για να πλέκουν κυρίως φανέλες μάλλινες, είχαν στην Άνω Στενή η Κατερίνα Ντούρμα (Κατερίνα του Τσουτσαίου) και η Ελένη Κουτσούκου.

Στην Κάτω Στενή είχαν οι: Αθηνά Άγα, η Μαρία Αγγελάκη, η Σωτήρω Κυράνα και η Παρασκευή Μπεληγιάννη (Κολοτόπη).

Φωτογράφος

Φωτογράφος ήταν ο Ευάγγελος Παπαϊωάννου. Επίσης ήταν και επιγραφοποιός (έγραφε ταμπέλες για τα μαγαζιά).

Σαρωματάδες

Οι σαρωματάδες στη Στενή, έφτιαχναν τις σκούπες από αστοφιά ή θυμάρι, με τις οποίες σκούπιζαν τα κατώγια και τα καθάριζαν από τις βρωμιές που δημιουργούσαν τα περιττώματα των ζώων.

Σαρωματάδες ήταν οι:

Κυράνας Δημήτριος (Αναμήτρος).

Βλάχος Χρήστος (Γεννάδιος).

Νάτσης Χαρίλαος.

Ο Νάτσης Χαρίλαος ήταν και άριστος περιβολάρης και καλλιεργούσε οπωροκηπευτικά στο περιβόλι του κοντά στη βρύση «Νταβέλη», ενώ παράλληλα έφτιαχνε και στειλιάρια. Όταν διαλαλούσε την πραμάτεια του έλεγε «έχω στειλιάρια για τα στειλιάρια». Με τη λέξη στειλιάρια εννοούσε τους ανθρώπους που δεν είναι ικανοί, δεν μπορούν να ασχοληθούν και να φτιάξουν οτιδήποτε, δεν ήταν έξυπνοι και γενικά αυτούς που «δεν έπιανε το χέρι τους», αυτούς δηλαδή που δεν τα έβγαζαν πέρα με ότι κι αν καταπιάνονταν.

Ο Κώστας Μπαϊρακτάρης, με πλούσιο συγγραφικό έργο, εκπαιδευτικός και ενεργά πνευματικός πολίτης έλαβε το βιβλίο, το μελέτησε και μέσα από τις στήλες του Ευβοϊκού Τύπου, στις 31-8-2007, αναφέρθηκε με λόγια που ήταν μεστά από ειλικρίνεια, ανυποκρισία, τιμιότητα, ευθυνότητα, ακεραιότητα και αλήθεια. Τον ευχαριστούμε γι’ αυτό.

Μεταξύ των άλλων ο Κώστας Μπαϊρακτάρης γράφει:

«Και είναι η προσπάθεια φιλόδοξη και απαιτητική, καθώς η εκδοτική ομάδα των Διρφυακών στόχευσε -σε πρώτη φάση- και κατάφερε αφ’ ενός το κειμενικό και φωτογραφικό υλικό του μελετήματος να σφύζει ποιότητας και ποικιλίας και αφ’ ετέρου να βρεθούν οι πόροι (εξ ιδίων ή χορηγών), ώστε αυτό το εγχείρημα να γίνει κτήμα των αναγνωστών και να συνεχιστεί στο προσεχές μέλλον με νέες εκδόσεις, πράγμα που τους το ευχόμαστε ολοψύχως.

Στις 350 πυκνογραμμένες σελίδες των Διρφυακών φιλοξενούνται 30 διαφορετικά κείμενα τακτικών ή μη συνεργατών των Διρφυακών Νέων, που έχουν και την ευθύνη της έκδοσης. Το περιεχόμενό τους - ποικίλο και πολύσημο - αγκαλιάζει στοργικά όλον τον περιδίρφυο χώρο, παρουσιάζοντα θέματα: λαογραφικά, ιστορικά, αρχαιολογικά, κλιματολογικά, κ.α.

Μπορεί τα Διρφυακά να έχουν ως σημείο αναφοράς το διρφυακό χώρο, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι διακατέχονται από πνεύμα τοπικιστικό και εσωστρεφές.

Είμαι ώρες πολλές, σ' ένα μεγάλο αθηναϊκό βιβλιοπωλείο. Στέκω όρθιος και φυλλομετρώ αβέρτα «τας νέας εκδόσεις». Γέμισεν η Ελλάς συγγραφείς πάσης φύσεως... Αν πεις για λογοτέχνες και ποιητές υπερβαίνουν κατά πολύ τους αναγνώστες. Ανάμεσα σ' αυτούς και ημείς αυτοί... Και μέσα στην μονάκριβη και αδιατίμητη μοναξιά μας συνομιλούμε με κάποιον συνομήλικό μας, ή με τον ίδιο τον εαυτό μας.

Κάνουμε και συστάσεις, άμα χρειαστεί, για πρόσωπα και κείμενα, παραπέμποντας κυρίως στο ομώνυμο βιβλίο του δασκάλου μας Γιώτα. Μι! Ιδία, όταν πρόκειται, για περί-πτώσεις Μεσοπολέμου. Άμα όμως πρόκειται για τα νυν τεκταινόμενα της Λογοτεχνίας μας, τότες δεν κρύβουμε την οδύνη μας και την απογοήτευσή μας. Και για να μη στεναχωρούμε τον εαυτό μας σε ώρα αιχμής νέφους και κυκλοφορίας, αποστασιοποιούμαστε. Δεν παίρνουμε θέση υπέρ ή κατά, ουδενός. Γιατί δεν θέλουμε, ειλικρινά, να διαψεύσουμε τις καλές μας προθέσεις, αφήνοντας ίχνη αποσάθρωσης στον αποκαρδιωμένο ποιητή. Και ευρισκόμενοι, σε μια τέτοια ψυχολογική κατάσταση, αναλογιζόμαστε πιο πολύ την Πνευματική ζωή της Επαρχίας, όπου και διαμένουμε, τον περισσότερο καιρό μας.