ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΕΝΗΣ ΕΥΒΟΙΑΣ

Εκδόθηκε το καινούριο βιβλίο του Γιάννη Γιαννούκου, με τίτλο «Λαογραφικά Στενής Ευβοίας».

Ένα βιβλίο 352 σελίδων που περιλαμβάνει θέματα που αφορούν τον κύκλο της ζωής, την εκκλησιαστική ζωή, τη γεωργία και την κτηνοτροφία, την οικιακή οικονομία, τα επαγγέλματα, τις γιορτές, παλιές λέξεις και γενικά τον τρόπο ζωής και νοοτροπίας, των ασχολιών των ηθών και εθίμων και πολλά άλλα που αφορούν τους πρόγονους μας και την σκληρή και βασανισμένη ζωή τους.

Το βιβλίο αυτό είναι ένας φόρος τιμής γι αυτούς.

Τα περιεχόμενα του βιβλίου

7…Βιογραφικό (Ιωάννης Γιαννούκος)

9…Επιστροφή στα παλιά

12..Όνειρο άσβεστο, μνήμη ανήκεστος

16..Η ζωή στη Στενή και τα γύρω χωριά, από τον προηγούμενο αιώνα μέχρι σήμερα

ΟΚΥΚΛΟΣ ΤΗΣΖΩΗΣ

23..Γέννηση

27..Βάπτιση

29..Γάμος

35..Θάνατος

ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ

39..Εκκλησίες των χρόνων της Τουρκοκρατίας

42..Εκκλησιαστική ζωή, από την απελευθέρωση μέχρι το 1912

45..Εκκλησιαστική ζωή, από το 1912 μέχρι σήμερα

51..Το «θαύμα» της Αγίας Τριάδας.

53..Ο καλόγερος Σαμουήλ του Σουλίου, καταγόταν από τη Στενή Ευβοίας

57,,Οι εκκλησίες της Στενής

ΓΕΩΡΓΙΑ-ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ

71..Τα σύνεργα του γεωργού

73..Η σπαρμουδιά

75..Οι καλλιέργειες

77..Δημηριακά-όσπρια-Ζωοτροφές

79..Θερισμός

81..Αλωνισμός

83..Τα αμπέλια και ο τρύγος

87..Το μάζεμα της ελιάς

90..Μελισσοκομία

93..Οι τσοπάνηδες και η ζωή τους

96..Τα σκεύη των τσοπάνηδων και η Παρασκευή των γαλακτοκομικών προϊόντων

ΟΙΚΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

101.Η Παρασκευή του ψωμιού

107.Το χώρισμα του μούστου και οι μουσταλευριές

109.Φαγώσιμες ελιές

110.Αποξηραμένα σύκα

112.Το γουρούνι

115.Χαψομακαρόνια

117.Η Παρασκευή του σαπουνιού

118.Χειρόμυλος (Χειρόμπλου)

120.Το ξεχειμώνιασμα στη Στενή

127.Αργαλειός

134.Το πλύσιμο των ρούχων στην Αρματσανή

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ

137.Αγωγιάτες

140.Αυγουλάδες

141.Βαρελάδες

144.Τα βρουκολιά (βουκολιά)

145.Ο γιδάρης ή βοσκός

146.Καφενεία

152.Κουρεία

154.Κοφινάδες

155.Κτίστες

159.Λιοτρίβια

163.Μαραγκοί

166.Μοδίστρες

167.Μπακάλικα

172.Νεροκράτες

174.Νερόμυλοι

177.Νεροτριβιές

179.Πεταλωτές

181.Ράφτες

183.Ρετσινάδες

186.Σαμαράδες

190.Σιδεράδες

193.Τσαγκάρηδες

196.Υλοτόμοι

200.’Αλλα επαγγέλματα

206 Ευτράπελα

ΓΙΟΡΤΕΣ

213.Απόκριες

216.Το μοιρολόι της Παναγίας

220.Ανάσταση

226.Το πανηγύρι της Ζωοδόχου Πηγής, στον Πύργο, στην Αναστασά

233.Της Παναγίας

235.Το παζάρι της Κάτω Στενής

239.Καλικάντζαροι

241.Τα Χριστούγεννα στη Στενή και στη γύρω περιοχή, στα παλιά χρόνια της αθωότητας και της νοσταλγίας

244.Χριστουγεννιάτικη ιστορία

247. 247. Μάθε παιδί μου γράμματα (Αντί επίλογου)

249. 249. ΣΤΕΝΙΩΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

251 Έτσι τα λέγαμε παλιά

251. 251. Λέξεις από  Α
252. 262. Λέξεις από  Β
253. 265. Λέξεις από  Γ
254. 270. Λέξεις από  Δ
255. 272. Λέξεις από  Ε
256. 273. Λέξεις από  Ζ
257. 275. Λέξεις από   Θ
258. 276. Λέξεις από   Ι-Κ
259. 291. Λέξεις από   Λ
260. 296. Λέξεις από   Μ
261. 307. Λέξεις από   Ν
262. 310. Λέξεις από   Ξ
263. 314. Λέξεις από   Ο-Π
264. 324. Λέξεις από   Ρ-Σ
265. 334. Λέξεις από   Τ
266. 341. Λέξεις από   Υ-Φ
267. 344. Λέξεις από   Χ
268. 349. Λέξεις από   Ψ

Γιαννούκος Ιωάννης του Δημητρίου

Γεννήθηκε στη Στενή Ευβοίας στις 20 Σεπτεμβρίου του 1947.

Οι γονείς του ήταν ο Δημήτριος (Διδάσκαλος) και η Αγγελική Γιαννούκου.

Ήταν το μικρότερο μέλος μιας εφταμελούς οικογενείας.

Πήγε Δημοτικό και τριτάξιο Γυμνάσιο στην Στενή και συνέχισε τις γυμνασιακές σπουδές στη Χαλκίδα και στην Αθήνα, όπου και αποφοίτησε.

Το 1967 εισήχθη στη Μαράσλειο Παιδαγωγική Ακαδημία, όπου και αποφοίτησε με την ιδιότητα του Δασκάλου μετά από 2 χρόνια.

Τον Οκτώβριο του 1969 παρουσιάστηκε στο στρατιωτικό κέντρο της Τρίπολης, ώστε να αρχίσει να προσφέρει τις υπηρεσίες του στον ελληνικό στρατό. Στη συνέχεια μετατέθηκε στην Λάρισα.

Για 28 μήνες συνέχισε να είναι υπό τις υπηρεσίες της ελληνικής σημαίας. Απολύθηκε οριστικά από την Αθήνα όπου είχε μετατεθεί, το Φεβρουάριο του 1972 με την ειδικότητα του διαβιβαστή.

Μετά το πέρας των στρατιωτικών του υποχρεώσεων, διορίσθηκε στην Ελληνοϊταλική Σχολή στην Αθήνα και άρχισε άμεσα το παιδαγωγικό του έργο, που τόσο πολύ τον έθελγε από τα πρώτα χρόνια της ζωής του.

Το 1975 διορίσθηκε στη δημόσια εκπαίδευση, με την ιδιότητα του Δασκάλου της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Για τέσσερα χρόνια άσκησε την υπηρεσία του κατά σειρά στα σχολεία της Μακρυκάπας, των Λουκισίων, των Στροπώνων, του Μαυρόπουλου και του Μίστρου.

Το 1979 διορίστηκε τελικώς στο Δημοτικό Σχολείο της Άνω Στενής, όπου και συνταξιοδοτήθηκε. Την ίδια χρονιά νυμφεύεται την Χριστίνα Σπυριδάκη, επίσης κάτοικο της Στενής Ευβοίας. Μαζί απέκτησαν 2 παιδιά. Τον Δημήτριο και τον Αναστάσιο.

Το πάθος του για την ενασχόληση του με τα κοινά, ήταν και εξακολουθεί να παραμένει προφανές.

Το 1975 ήταν από τους ιδρυτές του Αθλητικού Ομίλου Στενής (Α.Ο.Σ.). Της ποδοσφαιρικής ομάδας της Στενής.

Το 1978 ίδρυσε τον Εκπολιτιστικό Σύλλογο Στενής, που συμμετείχε σε πολλές αξιόλογες και πρωτοποριακές για την εποχή και για τον τόπο που δραστηριοποιούταν δράσεις.

Το 1986 ίδρυσε τον Γυμναστικό Σύλλογο Στενής (Γ.Α.Σ.). Την ομάδα μπάσκετ του χωριού του, όπου έδωσε έμφαση στις ακαδημίες των αγοριών και των κοριτσιών. Παράλληλα η ανδρική ομάδα επίσημα συμμετείχε στα τοπικά πρωταθλήματα.

Το 1993 εξέδωσε την Μηνιαία Εφημερίδα «Διρφυακά Νέα» και την λειτούργησε μέχρι το 2012.

Το 2007 σε συνεργασία με το Γιάννη Μητάκη, εξέδωσαν το βιβλίο «Διρφυακά» που περιείχε λαογραφικά και ιστορικά θέματα όλων των χωριών του Δήμου Διρφύων.

Το 2011 δημοσίευσε την έρευνά του, καταθέτοντας ιστορικά στοιχεία, αρκούντος ικανά, με την οποία αποδεικνύεται ότι ο ηρωικός καλόγερος Σαμουήλ του Σουλίου καταγόταν από τη Στενή Ευβοίας.

Οι μεγάλες δυσκολίες που κατά καιρούς εμφανίστηκαν στη ζωή του, ανέδειξαν τη μεγάλη θέληση και το πάθος του για την ίδια τη ζωή. Ακολουθεί πιστά τη ροή της ψυχικής του διάθεσης, δίχως ποτέ να παραλείπει να φροντίζει και να νοιάζεται για τους ανθρώπους που τον συντροφεύουν όλα αυτά τα χρόνια, στη ζωή που επέλεξε η ψυχή του να ακολουθήσει.

Το άμετρο πάθος του και οι μέθοδοι διδασκαλίας που χρησιμοποιούσε μετέφεραν τη σπίθα που κατέκαιε τον εφησυχασμό και την οκνηρία. Μέθοδος που μεταλαμπαδεύει αυτό το ασίγαστο πάθος για την ζωή, για τη συνεχή αναζήτηση της ηρεμίας και της γαλήνης. Πράγμα που απορρέει μόνο όταν ο μαθητευόμενος ταυτιστεί με την αληθινή του φύση.

Η Αγάπη του για τον τόπο που γεννήθηκε, έζησε τα παιδικά του χρόνια, ενηλικιώθηκε, ανδρώθηκε, δημιούργησε την οικογένεια του, τους συλλόγους και ομάδες, ένωσαν τους συντοπίτες του, φίλους και εχθρούς σε αυτό το ταξίδι της ζωής του.

Ο Γιαννούκος Ιωάννης είναι ένα πνεύμα που χαρακτηρίζεται από τη συνεχή αναζήτηση. Όλα τα χρόνια που βρίσκεται στη Στενή Ευβοίας, ήταν και εξακολουθεί να είναι κοινωνός του ψυχικού σφυγμού των συντοπιτών του.

Η μεγάλη Αγάπη για τον τόπο του, απορρέει από την ανάγκη του να περισώσει με συναισθηματισμό και λογοτεχνική παρουσίαση, το λαογραφικό υλικό της Στενής Ευβοίας. Εξετάζει δια του λόγου, της εικόνας και των διαφόρων ενεργειών, τις εκδηλώσεις του ψυχικού, κοινωνικού, εκκλησιαστικού, αγροτικού και πολλών ακόμη εκφράσεων του βίου των Στενιωτών και οι οποίες περιγράφονται αναλυτικά στις σελίδες του τελευταίου του βιβλίου που κυκλοφόρησε με 350 σελίδες και με τίτλο «Λαογραφικά Στενής Ευβοίας».

Δημήτριος Ι. Γιαννούκος

Συγγραφέας ο δάσκαλος Δημήτρης Γιαννούκος.

Έτος πρώτης κυκλοφορίας το 1973.

Επανεκδόθηκε το 2005.

Σημαντικότατο δημιούργημα για τους Στενιώτες μιας και περιλαμβάνει αδιάσειστα ιστορικά στοιχεία από τα προεπαναστατικά χρόνια έως το πρόσφατο παρελθόν.

 Τα θέματα που περολαμβάνει το βιβλίο είναι τα ακόλουθα.

Το 1886 εκδόθηκε στην Αθήνα από τον Νικόλαο Αντωνόπουλο το μυθιστόρημα «Μαρούσα η Στροπωνιάτισσα».

Στον επίλογό του ο συγγραφέας αναφέρει ότι έγραψε το μυθιστόρημα από σημειώσεις που είχε κρατήσει Γάλλος περιηγητής, ο οποίος έξι χρόνια μετά τα γεγονότα που περιγράφονται, σταμάτησε στου Δεσπότη την βρύση ανάμεσα στα χωριά Στενή και Στρόπωνες, για να ξεκουραστεί. Σε μια στιγμή άκουσε μοιρολόγια. Κοιτάζει και βλέπει έναν άνδρα και μια γυναίκα μπροστά σε δυο ξύλινους σταυρούς να θρηνούν.

Ο Γιώργος Ντεγιάννης από τους Στρόπωνες ήρθε δάσκαλος στη Στενή γύρω στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. (1905 έως 1921), έμεινε για μεγάλο διάστημα στο χωριό μας και έγραψε το βιβλίο "ΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΛΟΓΓΟΥΣ" το οποίο κυκλοφόρησε το 1929.Αποτελεί ύμνο της φύσης και της προσφοράς του δάσους στον άνθρωπο. Το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου αναφέρεται σε μάχη που έγινε στην Στενή, Κλεισούρα τότε, τα χρόνια της τουρκοκρατίας.