Μελισσοκόμοι
Η μελισσοκομία είναι πολύ παλιά απασχόληση για αρκετούς κατοίκους της περιοχής και ειδικά για τους Στενιώτες. Ακόμα και εναντίον των Τούρκων είχε κερδηθεί μάχη, όπως αναφέρει η παράδοση, όταν έριξαν πάνω τους τα μελίσσια. Τα αυτοκίνητα και οι νέες κυψέλες έδωσαν τη δυνατότητα σε πολλούς μελισσοκόμους, να αποκτήσουν μεγάλα μελισσοκομεία, που ούτε να τα φανταστούν δε μπορούσαν οι παλιοί μελισσοκόμοι.
Έβγαζαν το μέλι για το σπίτι τους και το λίγο που περίσσευε το πουλούσαν. Οι περισσότεροι άνθρωποι είχαν στην κατοχή τους δέκα με είκοσι πέντε κουβέλια. Πενήντα κουβέλια είχαν ελάχιστοι μελισσοκόμοι. Τα κουβέλια τα μετέφεραν με τα υποζύγια.
Δυο ή τέσσερα κουβέλια κάθε φορά, ανάλογα με το μέγεθος του ζώου.
Οι αποστάσεις που τα μετέφεραν κουβαλώντας τα ήταν μεγάλες. Ο τρόπος ήταν ο εξής. Τα κουβέλια στο ζώο και αυτοί πεζοί. Η μεταφορά γινόταν πάντα νύχτα, φροντίζοντας το πρωί να έχουν φθάσει στον προορισμό τους. Οι παλιοί μελισσοκόμοι περπατούσαν όλη νύχτα για να φτάσουν στο Μαντούδι για το πεύκο ή στην Ερέτρια για ξεχειμώνιασμα. Ασφάλιζαν τους δυο πάτους πάνω και κάτω με πανί, το οποίο έδεναν γύρω γύρω με σχοινί. Από τις δυο πλευρές του σαμαριού έβαζαν δυο σανίδες κι εκεί πάνω ακουμπούσαν και έδεναν τα κουβέλια.
Η κατασκευή του κουβελιού ήταν ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση. Για να αποφύγουν την πολύ επεξεργασία έψαχναν για πλατάνες με κουφάλα (κενό). Έκοβαν ένα ξύλο συνήθως πλατάνας σε στρογγυλό σχήμα και σιγά σιγά το κούφωναν. Το φτιάξιμο ενός κουβελιού μπορούσε να κρατήσει και τρεις ημέρες. Αφού τέλειωναν το κούφωμα, σειρά είχε το τρύπημα για να τοποθετηθούν τα ξυλάκια όπου πάνω εκεί θα έκαναν οι μέλισσες την κηρήθρα. Ο τρύγος και η εξαγωγή του κεριού από την κηρήθρα γινόταν με τελείως διαφορετικό τρόπο από το σημερινό. Πιο συγκεκριμένα, άνοιγαν από πάνω το κουβέλι και έκοβαν την κηρήθρα. Για να ξεχωρίσουν το μέλι από το κερί το έβαζαν επάνω σε φωτιά και αφαιρούσαν λίγο λίγο στύβοντας το κερί. Στο τέλος έμεναν τα «αποκέρια» όπως τα έλεγαν, δηλαδή τα στυμμένα κεριά και το δεύτερης ποιότητας μέλι. Το μέλι που έβγαινε από το «κάψιμο» δεν ήταν τόσο καλό όσο αυτό που βγαίνει σήμερα χωρίς να «καεί». Ενδεικτικό είναι ότι μόλις εφαρμόστηκε η νέα μέθοδος εξαγωγής του μελιού, τα πρώτα χρόνια διαφήμιζαν το μέλι σαν «άκαο». Ακολουθούσε το δεύτερο βράσιμο, από το οποίο στύβοντας με το χέρι τα κεριά έπαιρναν τη χούμελη, το δεύτερης ποιότητας μέλι. Το κερί που έμενε το πήγαιναν στον κεροστύφτη, του ασκούσαν μεγάλη πίεση πιέζοντας με το ψαλίδι και όσο έπαιρναν από εκεί ήταν το καθαρό κερί, δυσεύρετο και περιζήτητο.
Γιάννης Μητάκης