Νατούρα
ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΝΑΤΟΥΡΑ To Άρθρο 3 της Κοινοτικής Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ προβλέπει τη δημιουργία ενός «συνεκτικού ευρωπαϊκού οικολογικού δικτύου ειδικών ζωνών διατήρησης», που είναι πλέον γνωστό διεθνώς σαν Δίκτυο NATURA 2000. Στο ίδιο άρθρο γίνεται λόγος για τον έλεγχο των επιπτώσεων της οικονομικής ανάπτυξης των περιοχών του δικτύου. Το Άρθρο 6 αναφέρεται στη διατήρηση και αποκατάσταση των περιοχών του δικτύου, ενώ στο Άρθρο 10 θεσμοθετείται η προστασία των κύριων χαρακτηριστικών των τόπων που λειτουργούν ως διάδρομοι μεταξύ των περιοχών του δικτύου.
Η επιβλητική Δίρφυς, η μεγάλη οροσειρά της Εύβοιας, με την χαρακτηριστικά κωνοειδή κορυφή, που μοιάζει με ένα μικρό Φουτζιγιάμα, κρατάει στις απόκρημνες πλαγιές της έναν πλούτο από σπάνια, ενδημικά φυτά. Η Δίρφη υψώνεται με μεγαλοπρέπεια στα κεντροανατολικά της Εύβοιας φτάνοντας τα 1.743 μέτρα (κορυφή Δέλφη), εκεί όπου στην αρχαιότητα υπήρχε το ιερό της Διρφύας Ήρας. Άλλες σημαντικές κορφές είναι η Πυξαριά (1.343 μ.), οι Πορτίτσες (1.158 μ.) και το Μαυροβούνι (1.189 μ.). Μετά τα κρητικά βουνά είναι το ψηλότερο βουνό της νησιωτικής Ελλάδας. Πρόκειται έναν ορεινό όγκο με έντονο ανάγλυφο και ιδιαίτερα απότομες πλαγιές γεμάτες επικίνδυνες σάρες, μεγάλα φαράγγια, πολλά ρυάκια, χειμάρρους και δασωμένους λόφους. Η κατεύθυνση της είναι από τα βοριοδυτικά στα νοτιοανατολικά. Στα ανατολικά πέφτει απότομα στο Αιγαίο, στα νότια συνδέεται με το Ξηροβούνι, στα δυτικά καταλήγει σε πεδιάδες και λόφους και στα βόρεια «σβήνει» ήρεμα μέχρι το χωριό Πήλι. Τα πετρώματα της είναι κυρίως ασβεστολιθικά που συμπληρώνονται από λίγους σχιστόλιθους. Από τη Δίρφη ξεκινάνε τα δύο μεγάλα ποτάμια της Εύβοιας, ο Λήλας και ο Μεσσάπιος. Ένα από τα πιο όμορφα χαρακτηριστικά του βουνού που προσελκύει πολλούς περιπατητές είναι οι χαράδρες και τα φαράγγια που ξεκινάνε από ψηλά και καταλήγουν σε πανέμορφες, απομονωμένες παραλίες από τη μεριά του Αιγαίου.
Η βλάστηση του βουνού είναι μοναδική. Εκτεταμένοι δασότοποι από κεφαλληνιακή ελάτη, βελανιδιές, καστανιές και πεύκα που συνδυάζεται με την μεσογειακή μακία, τα πευκοδάση και τα φρύγανα στα χαμηλά και με την αλπική βλάστηση στις κορυφές. Στα ρέματα φυτρώνουν τεράστια πλατάνια, σφενδάμια, και λεύκες ενώ συναντά κανείς ακόμα βουνοκυπάρισσα, σορβιές, ίταμους, γκορτσιές, κ.ά. Στις νότιες πλαγιές του βουνού απλώνεται το Αισθητικό Δάσος Στενής που χαρακτηρίζεται από την χλωριδική ποικιλότητα, τις πολυάριθμες πηγές και την όμορφη γεωμορφολογία. Στην περιοχή φυτρώνουν πολλά σπάνια και ενδημικά λουλούδια με αρκετά περιορισμένη εξάπλωση.
Από τα ενδημικά είδη ξεχωρίζουν η φριτιλάρια της Εύβοιας Fritillaria euboeica, η Cruciata taurica euboea που φυτρώνει στις σάρες, η Nepeta dirphya, το Senecio eubaeus, το Allium calamarophilon, ο Stachys tetragona, το τσάι της Εύβοιας Sideritis euboea, η σιληνή Silene dirphya, η βιόλες Viola dirphya και V. euboea, η Malcolmia macrocalyx scyria, η ασπέρουλα Asperula suffruticosa, το Leptoplax emarginata, η ρίγανη Origanum lirium και το Verbascum euboicum. Άλλα ενδιαφέροντα φυτά είναι η παιώνια Paeonia mascula hellenica, ο κρίνος Lilium chalcedonicum, η Rindera graeca, οι καμπανούλες Campanula constantinii και C. cymaea, η Corydalis bulbosa blanda, το σπάνιο Linum aroanicum, η Crepis incana, το λυχναράκι Aristolochia elongata, ο ελέβορος Helleborus cyclophyllus, η ίριδα Iris hellenica, η Lysimachia serpyllifolia και η Stellaria holostea.
Όλη η περιοχή είναι σημαντική για τα πουλιά, ιδιαίτερα ως περιοχή αναπαραγωγής για πολλά αρπακτικά και πουλιά του δάσους. Στο βουνό και στα δάση του ζούνε φιδαετοί, σπιζαετοί, γερακίνες, σφηκιάριδες, κιρκινέζια, βραχοκιρκίνεζα, πετρίτες, μαυροπετρίτες, χρυσογέρακα, μπούφοι, γκιώνηδες, κουκουβάγιες, χουχουριστές, τυτούδες, κοράκια, σκουρόβλαχοι, πέρδικες, μπεκάτσες, τρυγόνια, φάσσες, βουνοτσίχλονα, δεντροσταρήθρες, τσίχλες, γυδοβυζάχτρες, αετομάχοι, γαλαζοκότσυφες, πετροκότσυφες, νεροκότσυφες, βραχοτσοπανάκοι, δεντροτσοπανάκοι, κ.ά.
Στα ψηλά και υγρά σημεία του βουνού μπορεί κανείς να βρει αμφίβια που συνήθως απαντώνται στους ηπειρωτικούς ορεινούς όγκους, όπως σαλαμάνδρες, κοινούς τρίτωνες και κιτρινομπομπίνες. Η ερπετοπανίδα συμπληρώνεται από φρύνους, πρασινόφρυνους, δεντροβάτραχους, βαλκανοβάτραχους, γραικοβάτραχους, κρασπεδοχελώνες, μεσογειακές χελώνες, γραικοχελώνες, σαυρόφιδα, πρασινόσαυρες, τρανόσαυρες, σιλιβούτια, τοιχογουστέρες, λιακόνια, αστραπόφιδα, λαφιάτες, δεντρογαλιές, σαπίτες, σαΐτες, αγιόφιδα, σπιτόφιδα και οχιές. Από τα θηλαστικά, συναντά κανείς αλεπούδες, ασβούς, σκαντζόχοιρους, κουνάβια, νυφίτσες, λαγούς, δασομυωξούς και κηπομυγαλές.