ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΕΝΗΣ ΕΥΒΟΙΑΣ

Μια πολύ αξιόλογη έκδοση της εφημερίδας Διρφυακά Νέα, με υπεύθυνο έκδοσης το Γιάννη Γιαννούκο  και υπεύθυνο ύλης το Γιάννη Μητάκη.

Το βιβλίο κυκλοφόρησε το 2007 και είναι ένας τόμος 350 σελίδων με πληθώρα ιστορικών και λαογραφικών θεμάτων.

Στην προσπάθεια μας να θυμηθούμε την ιστορία και να γνωρίσουμε τη λαογραφία της περιοχής μας, προσπαθήσαμε και συγκεντρώσαμε ιστορικά και λαογραφικά στοιχεία, από διηγήσεις γεροντότερων, από μελέτες, επίσημα έγγραφα, αρχεία, παλιές εκδόσεις (εφημερίδες, ιστορικά βιβλία),από επισκέψεις σε μνημεία, όπως, σωζόμενοι Ιεροί Ναοί, ερείπια κατοικιών, καλυβιών κ.λπ..

Με τη βοήθεια άξιων συνεργατών, οι οποίοι εργάστηκαν φιλότιμα και αφιέρωσαν χρόνο και κόπο, σήμερα είμαστε σε θέση να σας παρουσιάσουμε ένα βιβλίο 350 περίπου σελίδων με ιστορικά και λαογραφικά θέματα, πλουτίζοντας έτσι τη βιβλιογραφία της περιοχής μας και διατηρώντας στη μνήμη μας, πτυχές από τη ζωή των προγόνων μας. Βέβαια υπάρχει ιστορικός και λαογραφικός πλούτος ακόμα που ευελπιστούμε να συγκεντρώσουμε και να σας τον παρουσιάσουμε με την έκδοση και άλλων τέτοιων βιβλίων.

 Τα θέματα που περιλαμβάνει το βιβλίο

 -Παλαιολιθικά κεντρικής ορεινής Εύβοιας.

-Παλαιολιθικό εύρημα στη Στενή Ευβοίας

-Στα ίχνη της χαμένης Οιχαλίας

Μαρούσα η Στροπωνιάτισσα: Συγγραφέας ο γυμνασιάρχης Νικόλαος Αντωνόπουλος. Είναι το πρώτο ευβοϊκό διήγημα. Εκδόθηκε το 1886 αλλά τα στοιχεία έχουν συλλεγεί αρκετά χρόνια πριν. Ο συγγραφέας ισχυρίζεται ότι το βιβλίο δεν είναι προϊόν μυθοπλασίας, αλλά αφορά πραγματικά γεγονότα. Κεντρικό πρόσωπο του βιβλίου ο Γιάννος. Μαζί του και άλλοι γενναίοι της Στενής, οι οποίοι έλαβαν μέρος στη μάχη στα Βρυσάκια, έσωσαν τον Φαβιέρο στην Νότια Εύβοια και κάποιοι από αυτούς μετείχαν σε πολλές μάχες που έγιναν κατά τη διάρκεια της επανάστασης.

Η ιστορία ξεκινά από του Δεσπότη τη Βρύση, που είναι στα σύνορα με το Στροπωνιάτικο και στο ίδιο σημείο τελειώνει όπου πεθαίνουν ο Γιάννος και η Μαρούσα. Ο Γιάννος παρουσιάζεται στο βιβλίο σαν ο άνθρωπος που έδωσε την απάντηση στους απεσταλμένους του πασά στην πρώτη μάχη που περιγράφεται στο βιβλίο και έγινε στη Στενή. Επίσης στη δεύτερη μάχη της Στενής, παραδίνεται εθελοντικά στον τούρκο πασά σαν όμηρος για να σταματήσει η μάχη κι ενώ οι Στενιώτες είχαν ξεμείνει από εφόδια.
Μέσα στους λόγγους: Ο Γιώργος Ντεγιάννης ήρθε δάσκαλος στη Στενή το 1905, έμεινε αρκετά χρόνια ως το 1921-θεωρούμε ότι ήταν η περίοδος που συγκέντρωσε τα στοιχεία-και το 1939 εκδόθηκε το βιβλίο του «Μέσα στους λόγγους». Κεντρικά πρόσωπα του βιβλίου ο Γιάννης Λεβεντογιάννης και οι απόγονοί του. Εδώ παρουσιάζεται πάλι ο Γιάννος να δίνει την απάντηση στον Τούρκο αλλά να γυρίζει από τον πόλεμο σαν βραβευμένος λοχαγός και να συνεχίζει την ζωή του. Ο γιός του ο Δήμος έχασε το κοπάδι του λόγω του χιονιού. Ο εγγονός του ο Λεβεντογιάννης είναι λάτρης του δάσους. Η οικογένεια παίρνει σαν μπιστικό τον Εμμανουήλ από τη Βλαχιά ο οποίος δεν αλλάζει το όνομά του και έτσι χάθηκε το επίθετο της γενιάς του Λεβεντογιάννη.

-Εδώ η οι συγγραφείς αναφέρονται σε μάλλον διαφορετικά πρόσωπα ή μπορεί να υπήρξε και κάποια παρανόηση, καθώς δεν αναφέρονται στα βιβλία ούτε ο Κυριάκος Σάλιαρης ο παρασημοφορεμένος λοχαγός , ούτε ο Πισινάρας ο θρυλικός Καπετάνιος.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΗΤΑΚΗΣ

Ο Κώστας Μπαϊρακτάρης, με πλούσιο συγγραφικό έργο, εκπαιδευτικός και ενεργά πνευματικός πολίτης έλαβε το βιβλίο, το μελέτησε και μέσα από τις στήλες του Ευβοϊκού Τύπου, στις 31-8-2007, αναφέρθηκε με λόγια που ήταν μεστά από ειλικρίνεια, ανυποκρισία, τιμιότητα, ευθυνότητα, ακεραιότητα και αλήθεια. Τον ευχαριστούμε γι’ αυτό.

Μεταξύ των άλλων ο Κώστας Μπαϊρακτάρης γράφει:

«Και είναι η προσπάθεια φιλόδοξη και απαιτητική, καθώς η εκδοτική ομάδα των Διρφυακών στόχευσε -σε πρώτη φάση- και κατάφερε αφ’ ενός το κειμενικό και φωτογραφικό υλικό του μελετήματος να σφύζει ποιότητας και ποικιλίας και αφ’ ετέρου να βρεθούν οι πόροι (εξ ιδίων ή χορηγών), ώστε αυτό το εγχείρημα να γίνει κτήμα των αναγνωστών και να συνεχιστεί στο προσεχές μέλλον με νέες εκδόσεις, πράγμα που τους το ευχόμαστε ολοψύχως.

Στις 350 πυκνογραμμένες σελίδες των Διρφυακών φιλοξενούνται 30 διαφορετικά κείμενα τακτικών ή μη συνεργατών των Διρφυακών Νέων, που έχουν και την ευθύνη της έκδοσης. Το περιεχόμενό τους - ποικίλο και πολύσημο - αγκαλιάζει στοργικά όλον τον περιδίρφυο χώρο, παρουσιάζοντα θέματα: λαογραφικά, ιστορικά, αρχαιολογικά, κλιματολογικά, κ.α.

Μπορεί τα Διρφυακά να έχουν ως σημείο αναφοράς το διρφυακό χώρο, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι διακατέχονται από πνεύμα τοπικιστικό και εσωστρεφές.

Είμαι ώρες πολλές, σ' ένα μεγάλο αθηναϊκό βιβλιοπωλείο. Στέκω όρθιος και φυλλομετρώ αβέρτα «τας νέας εκδόσεις». Γέμισεν η Ελλάς συγγραφείς πάσης φύσεως... Αν πεις για λογοτέχνες και ποιητές υπερβαίνουν κατά πολύ τους αναγνώστες. Ανάμεσα σ' αυτούς και ημείς αυτοί... Και μέσα στην μονάκριβη και αδιατίμητη μοναξιά μας συνομιλούμε με κάποιον συνομήλικό μας, ή με τον ίδιο τον εαυτό μας.

Κάνουμε και συστάσεις, άμα χρειαστεί, για πρόσωπα και κείμενα, παραπέμποντας κυρίως στο ομώνυμο βιβλίο του δασκάλου μας Γιώτα. Μι! Ιδία, όταν πρόκειται, για περί-πτώσεις Μεσοπολέμου. Άμα όμως πρόκειται για τα νυν τεκταινόμενα της Λογοτεχνίας μας, τότες δεν κρύβουμε την οδύνη μας και την απογοήτευσή μας. Και για να μη στεναχωρούμε τον εαυτό μας σε ώρα αιχμής νέφους και κυκλοφορίας, αποστασιοποιούμαστε. Δεν παίρνουμε θέση υπέρ ή κατά, ουδενός. Γιατί δεν θέλουμε, ειλικρινά, να διαψεύσουμε τις καλές μας προθέσεις, αφήνοντας ίχνη αποσάθρωσης στον αποκαρδιωμένο ποιητή. Και ευρισκόμενοι, σε μια τέτοια ψυχολογική κατάσταση, αναλογιζόμαστε πιο πολύ την Πνευματική ζωή της Επαρχίας, όπου και διαμένουμε, τον περισσότερο καιρό μας.