home

ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ

ΙΣΤΟΡΙΑ

ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ

ΜΕΛΕΤΕΣ

Η ΣΤΕΝΗ ΤΟΥ ΘΡΥΛΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

ΘΡΥΛΟΙ

ΠΡΟΣΩΠΑ

ΛΗΣΤΑΡΧΟΙ

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΣΤΕΝΗΣ

Ο ΚΥΚΛΟΣ ΗΣ ΖΩΗΣ

ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ

ΛΕΚΤΙΚΑ

ΕΤΣΙ ΤΟ ΛΕΓΑΜΕ ΠΑΛΙΑ

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ

ΤΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΤΗΣ ΣΤΕΝΗΣ

ΣΑΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙ

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ

ΠΑΙΔΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

ΠΡΟΛΗΨΕΙΣ ΚΑΙ ΔΥΣΕΙΔΑΙΜΟΝΙΕΣ

ΘΥΜΗΣΕΣ

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ

ΕΥΤΡΑΠΕΛΑ

ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

ΕΘΙΜΑ

ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ,ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΛΟΓΓΟΥ

ΥΜΝΟΙ ΣΤΗ ΠΑΜΗΤΕΙΡΑ

ΠΛΑΣΤΗΔΕΣ ΚΑΙ ΧΑΛΑΣΤΗΔΕΣ

ΑΝΑΔΡΟΜΕΣ

Ο ΝΕΡΟΜΥΛΟΣ

ΚΕΙΜΕΝΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ

ΠΑΛΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΣΧΟΛΙΕΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ

ΒΟΥΚΟΛΙΚΑ-ΠΕΖΑ

ΓΙΟΡΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ

ΜΑΓΑΖΙΑ ΚΑΙ ΠΑΛΙΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΤΗΣ ΣΤΕΝΗΣ

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ

ΓΕΩΡΓΙΑ

ΚΑΤΟΙΚΙΑ

ΟΙΚΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ

Η ΟΡΕΙΝΗ ΦΟΡΕΣΙΑ ΤΩΝ ΔΙΡΦΥΩΝ

ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ

Αμερική. Μετανάστευση

ΣΤΕΝΗ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

ΟΙ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΤΗΣ ΣΤΕΝΗΣ

ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΕΝΗ

ΤΟΤΕ

Φαράγγι Αγάλης - Καταφύγιο Μ. Νικολάου (Μονοπάτι Α1) Διάρκεια: 6ώρες

Έναρξη διαδρομής: χωριό Άγιος Αθανάσιος

Προορισμός: καταφύγιο Μ. Νικολάου

Είδος μονοπατιού: πεζοπορία

Υψομετρική διαφορά : 600 μέτρα

Βαθμός δυσκολίας : 1

ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Αγαλλίαση αισθάνεσαι διασχίζοντας το φαράγγι της Αγάλης, ακολουθώντας αντίθετα το ρεύμα του ποταμού και αντικρίζοντας τις απόκρημνες πλαγιές με την άγρια βλάστηση ή τους γυμνούς βράχους με τα ποικίλα και τα πανέμορφα χρώματα.

Βέβαια, το όνομα του φαραγγιού δεν προέρχεται από το ρήμα αγαλλιάζω, αλλά από το δύσβατο του περάσματος που ανάγκαζε ανθρώπους και ζώα να διαβαίνουν με προσοχή και «αγάλι-αγάλι»!

Το φαράγγι της Αγάλης βρίσκεται τριάντα χιλιόμετρα περίπου από την Χαλκίδα, στο Δ.Δ Πάλιουρα.

Φτάνοντας στο διπλανό χωριό τον Άγιο Αθανάσιο, το διασχίζουμε προς την πλευρά της Δίρφυς μέχρι το γήπεδο.

Εκεί αφήνουμε το αυτοκίνητο και συνεχίζουμε με τα πόδια.

Στα πεντακόσια μέτρα είναι η είσοδος του φαραγγιού.

Ακολουθούμε αντίθετα τη ροή του ποταμού μέσα σε ένα πανέμορφο τοπίο και το θέαμα συναρπάζει.

Απόκρημνοι βράχοι με ποικίλους χρωματισμούς εναλλάσσονται με καταπράσινες πλαγιές άγριας βλάστησης.

Μετά ένα χιλιόμετρο από την είσοδο βρισκόμαστε μπροστά σε δύο διαφορετικά φαράγγια που στην κοίτη τους κυλούν δύο ποτάμια και ενώνουν τα νερά σ' αυτό ακριβώς το σημείο.

Το αριστερό συνεχίζεται για τρία χιλιόμετρα και σε πολλά σημεία το νερό γίνεται βαθύ, ενώ σχηματίζονται συνεχώς μικροί καταρράκτες.

Στο τέλος της διαδρομής συναντάμε και τη σπηλιά «Βοϊδοκλέφτρα».

Το δεξί είναι πολύ δύσβατο και συνεχίζεται για άλλα δύο χιλιόμετρα φτάνοντας στη μέση περίπου της Δίρφυς, από όπου και πηγάζει.

Από τα νερά της Αγάλης υδρεύονται μερικώς τα γύρω χωριά.

ΟΔΗΓΙΕΣ ΑΝΑΒΑΣΗΣ

Η πορεία του μονοπατιού ξεκινάει από το γήπεδο του χωριού Άγιος Αθανάσιος στην είσοδο του οποίου υπάρχουν βρύσες με άφθονα νερά.

Η διαδρομή μέσα στο φαράγγι είναι εντυπωσιακή.

Κατά τους θερινούς και φθινοπωρινούς μήνες, το ποταμάκι είναι ξερό ενώ την άνοιξη, στο φαράγγι κυλάει ολοκάθαρο νερό που σχηματίζει όμορφους μικρούς καταρράκτες.

Μετά μία ώρα περπάτημα, το μονοπάτι αφήνει το φαράγγι, διασχίζει πυκνό δάσος ελάτης και φθάνει στην πηγή «Κράτια».

Στη συνέχεια ακολουθείτε για μισή ώρα περίπου τον δασικό δρόμο που έρχεται από το χωριό Λούτσα.

Προσπερνάτε μια μικρή εγκατάσταση για τα κοπάδια και αρχίζετε να ανεβαίνετε προς τα αριστερά.

Σε λίγο σταματάει ο δρόμος, συνεχίζει ανηφορική πορεία με αρκετή κλίση και κατόπιν κατευθύνεστε δεξιά.

Όταν, από μια ράχη, φανεί το καταφύγιο αρχίζετε να κατεβαίνετε από κακοτράχαλη πλαγιά μέχρι την πηγή «Βλίτο» που απέχει περί τα 15 λεπτά από το διάσελο «Λειρί», στη βάση της Δίρφης.

Από εδώ δεξιά, η πρόσβαση στο καταφύγιο είναι εύκολη.

ΔΙΑΜΟΝΗ

Άνετη και ευχάριστη διαμονή κοντά στο μονοπάτι προσφέρουν οι ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις και τα καταλύματα στην περιοχή της Στενής, του δήμου Διρφύων. http://www.hotelsline.gr/root/newhotel/show.asp?pid=4422

ΑΛΛΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Θα σας μείνει σίγουρα αξέχαστη μια επίσκεψη στις πανέμορφες παραλίες της περιοχής.

Άγρια ομορφιά, παρθένο τοπίο και κρυστάλλινα νερά χαρακτηρίζουν τις παραλίες στην βορειοανατολική πλευρά του όρους Δίρφυς, στην πλευρά του Αιγαίου. Πετάλη, Βύθουρη, Ακτή, Χιλιαδού και πολλοί άλλοι μικροί κολπίσκοι σας περιμένουν να τους εξερευνήσετε.

ΦΑΓΗΤΟ

Γευστικούς τοπικούς μεζέδες σε προσιτές τιμές θα βρείτε στις ταβέρνες του χωριού Πάλιουρας, Άγιος Αθανάσιος καθώς και στη Στενή.

Του Θεόδωρου Σκούρα

Τα Καμπιά είναι ένα μικρό γραφικό, ορεινό χωριό χωρισμένο σε δύο συνοικισμούς, τα Άνω και τα Κάτω Καμπιά. Βρίσκεται σε υψόμετρο 490 μ. και απέχει από τη Χαλκίδα 27 χιλ. και από τη Στενή μόνο 2.700 μ.

Στα 1500 μ. περίπου μετά τη στροφή από Στενή προς Καμπιά, μια πινακίδα μας δείχνει το δρόμο για την εκκλησιά της Αγίας Κυριακής. Μέσα σε μια καταπράσινη ρεματιά με πολλά πλατάνια και πολλά τρεχούμενα νερά, μόλις περάσουμε το μικρό γεφυράκι, βλέπουμε δεξιά μας τη σημερινή ανακαινισμένη εκκλησία, στη ρίζα του ανατολικού αντερείσματος της ρεματιάς. Εδώ το υψόμετρο είναι 290 μ.

Απλή παρατήρηση μας βεβαιώνει για την ύπαρξη εκεί μεγάλης σπηλιάς, η οποία, άγνωστο πριν πόσα χρόνια, γκρεμίστηκε. Έτσι έμεινε μόνο ο Α. τοίχος γεμάτος σταλαχτίτες, που τώρα είναι στο ύπαιθρο. Στη βάση όλου αυτού του σταλαχτιτικού παραπετάσματος, που έχει μήκος 35 μ. και ύψος από 3 μ. ως 6,50 μ., υπάρχουνε χαμηλά μικρές κοιλότητες απ' τις οποίες περνάει νερό όλο το χρόνο. Εκτός από τους υπαίθριους σταλαχτίτες, το γκρέμισμα της σπηλιάς μας το βεβαιώνουνε και οι μεγάλοι βράχοι, που πάνω τους υπάρχει σταλαχτιτικό υλικό και που είναι πεσμένοι στη γύρω περιοχή, εκεί που φυσιολογικά θα κατευθύνονταν τα γκρεμίσματα.

Περισσότερα: Αγία Κυριακή Καμπιών

Του Θανάση Κορώνη

Στις αρχές του 13ου αιώνα και ίσως στα πρώτα χρόνια της Φραγκοκρατίας κτίστηκε στις όχθες του Μεσσάπιου ποταμού, στην περιοχή που σήμερα ονομάζεται Έρια και ανήκει στο χωριό, ένα μοναστήρι αφιερωμένο στα Εννιάμερα της Θεοτόκου περισσότερο γνωστή σήμερα σαν Παναγία στα Έρια. Ονομασία για την οποία δεν συμφωνούν οι μελετητές. Ίσως από ανάμνηση αυτού του γεγονότος η εκκλησία γιορτάζει και στις 23 Αυγούστου που είναι τα Εννιάμερα της Θεοτόκου.

Μια εκδοχή θέλει το όνομα να προέρχεται από την λέξη αρεός ή αριά κοινή ονομασία του δένδρου δρυς, η οποία αλλοιώθηκε γλωσσικά και έδωσε το όνομα Έρια.

Περισσότερα: Παναγιά στα Έρια

Σ' όλη την Μεταβυζαντινή περίοδο (15ος αιώνας και εξής) η Χριστιανική Τέχνη ακολουθεί την Βυζαντινή Παράδοση. Η Εκκλησιαστική Αρχιτεκτονική δεν έχει να παρουσιάσει τόσα πολλά αξιόλογα έργα, όσα στις προηγούμενες περιόδους. Συνεχίζει όμως, παρά τις δύσκολες ιστορικές και οικονομικές συνθήκες, την ένδοξη Βυζαντινή Παράδοση και κυρίως την Παλαιολόγεια, η οποία αποτελεί και την τελευταία αναγέννηση της Βυζαντινή Τέχνης κατά τον Steven Runsiman.

Γεγονός είναι ότι οι περισσότεροι ναοί της Μεταβυζαντινής ή Νεοβυζαντινής εποχής είναι «σιωπηλοί» - απλοί και λιτοί - με μικρές διαστάσεις, φτωχικό διάκοσμο αλλά με ωραιότατες Βυζαντινές τοιχογραφίες. Παρά τις δύσκολες ώρες της τουρκοκρατίας, τότε που «όλα τάσκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά» είναι άξιο προσοχής και θαυμασμού ότι κτίζονται πολλοί ναοί, κυρίως στους νησιωτικούς χώρους, επηρεασμένοι συχνά από χαρακτηριστικά και στοιχεία που προέρχονται από την Δυτική Τέχνη και Αρχιτεκτονική. Η Εύβοια είναι από τα λίγα ελληνικά νησιά με τόσα πολλά δείγματα Μεταβυζαντινής ναοδομίας.

Περισσότερα: Αγία Παρασκευή Λούτσας

Ιερεύς Εμμανουήλ Βιολάκης

Ναός Αγίων Αποστόλων, Πέτρου και Παύλου, Βούνων

Η εγκάρσια καμάρα είναι ελαφρά, οξυκόρυφος, ο νάρθηκας ήταν κεραμοσκεπής, ενώ, σήμερα η καμάρα αυτή έχει καταπέσει. Πρέπει να είναι των ίδιων χρόνων με τον Ναό Μεταμορφώσεως. Και αυτός ο Ναός, είναι Βυζαντινής εποχής.

Οι εξωτερικές διαστάσεις του παλιού ακέραιου Ναού, κατά την Ευβοϊκή Εγκυκλοπαίδεια, ήταν 9,90 5,30, ο νάρθηκας, 5,50 μέτρα πλάτος. Ο νάρθηκας, είναι σε ερείπια, κεραμοσκέπαστος, όπως είπαμε, με δύο εισόδους. Πρέπει να είχε φιάλη (κατά την παράδοση), η οποία δεν ευρέθη. Δεν έχει διακονικό, η Αγία Τράπεζα, είναι κτιστή και ξέχωρη. Κτητορική επιγραφή δεν υπάρχει, γιατί μεγάλο μέρος του Ναού, είναι ασβεστωμένο. Η τοιχοδομία είναι από ακανόνιστους αργούς λίθους, με κεραμίδια και ασβέστη.

Περισσότερα: Βυζαντινά και Μεταβυζαντινά Βούνων

Σελίδα 4 από 131

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ

ΣΤΕΝΙΩΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΕΝΙΩΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ

ΤΑ ΣΟΓΙΑ ΤΗΣ ΣΤΕΝΗΣ

Τα συγγενολόγια (Εισαγωγή)

ΠΡΩΤΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΚΑΙ ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ

ΠΕΡΑΣΑΝ

ΒΑΡΤΖΗΣ

ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

ΒΛΑΧΟΣ

ΓΑΛΑΥΤΗΣ

Αθανάσιος Γαλαυτής

ΓΑΤΟΣ

ΓΕΡΑΚΙΝΗΣ

ΓΙΑΜΑΣ

ΓΙΑΝΝΟΥΚΟΣ

ΓΙΑΛΟΣ

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ

Γεώργιος Εμμανουήλ

ΓΙΟΒΑΝΟΣ

+ Δημήτριος Γιοβάνος

ΓΚΟΥΣΤΡΑΣ

ΖΕΡΒΑΣ

ΘΑΝΟΣ

ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ

ΘΕΟΔΩΡΟΥ

+ Δημήτριος Θεοδώρου

ΚΑΛΑΜΑΡΑΣ

ΘΩΜΑΣ

ΚΑΜΑΡΙΩΤΗΣ

ΚΑΜΠΟΥΡΗΣ

Θεόδωρος Καμπούρης

ΚΑΤΣΑΝΑΣ

Ρήγας Κατσανάς

ΚΑΡΑΓΚΟΣ

Γεώργιος Καράγκος

ΚΑΡΑΝΤΑΚΗΣ

Αντώνιος Καραντάκης

ΚΑΤΣΑΡΗΣ

Κατσαρής Γεώργιος (Μαστρογιώργης)

ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

+ Βασίλειος Καραγιάννης

ΚΑΡΛΑΤΗΡΑΣ

ΚΙΡΚΙΛΗΣ

Θάνος Κιρκιλής

ΚΙΚΙΔΗΣ

+ Γεώργιος Κικίδης

ΚΟΝΤΑΚΗΣ

ΚΟΝΤΟΣ

Κοντός

ΚΟΡΩΝΗΣ

ΚΡΗΤΙΚΟΣ