Η εξέλιξη της φορεσιάς, από το 1880 έως το μεσοπόλεμο
Κατά την διάρκεια της εξέλιξης της φορεσιάς θα διαπιστώσουμε ότι υπάρχει μια μεικτή περίοδος που τα μάλλινα συνυπάρχουν με τα βελούδινα.
Από αριστερά, η Μαρία Λέων (Μαρία της Βούλας) η λεγόμενη και Αμερικάνα γιατί η μάννα της είχε πάει στην Αμερική, η Μαρία Μακρή του Ιωάννη, η Γιαννούλα Μαστρογιάννη και η Ρίνα Γκούστρα (Λάραινα).
(αρχείο Γιούλας Κόρου - Γκούστρα)
Στην φωτογραφία βλέπουμε την νεότερη, Μαρία Λέων, να φοράει μαύρη σεγκούνα ενώ οι τρείς μεγαλύτερες σε ηλικία φοράνε την παλιά κόκκινη σεγκούνα
Στη φωτογραφία βλέπουμε την εξέλιξη της φορεσιάς σε τρείς διαφορετικές φάσεις.
Πρώτη φάση
Η Μαρία Μακρή, δεύτερη από αριστερά όπως κοιτάζουμε καθιστή, φοράει μπόλια με άσπρα κρόσια και όχι την μεταγενέστερη πολύχρωμη. Έχει ρίξει την μπόλια πάνω από το μαντήλι σαν πετσέτα μάλλον για να προβάλλει το δώρο της νύφης της. Κατά τα άλλα φοράει ρούχα της ηλικίας της.
Η μπόλια χρονολογείται γύρω στο 1850.
Δεξιά καθιστή, η Ρίνα Γκούστρα (Λάραινα) φοράει υφαντή μπόλια. Το κοντοτσίπουνο είναι κεντητό με μαύρη κλωστή όπως το πουκάμισο. Τα σχήματα είναι γεωμετρικά τόσο στην ποδιά όσο και στο κοντοτσίπουνο. Η φορεσιά είναι αρκετά πριν από το 1900.
Δεύτερη φάση
Στη μέση η όρθια η Γιαννούλα Μαστρογιάννη. Το κοντοτσίπουνο που φοράει είναι υφαντό που είναι η μεσαία φάση λίγο πριν το 1900. Τα σχέδια στην ποδιά και στο κοντοτσίπουνο παραμένουν γεωμετρικά αλλά εντελώς διαφορετικά.
Η νεότερη αριστερά η Μαρία Λέων φοράει τα ρούχα που επικράτησαν μετά το 1900-1910. Το κοντοτσίπουνο είναι βελούδινο με κεντήματα, όπως και η ποδιά βελούδινη. Μόδα που επικράτησε μετά το 1900 έως το 1920 Το κοντοτσίπουνο έχει λουλούδια όπως και η ποδιά. Τα σχέδια στην ποδιά είναι λίγα στις άκρες ενώ στο μεταγενέστερο στάδιο η ποδιά φορτώνεται με πολλά σχέδια και γεμίζει.
Μεταγενέστερα
Η Παναγιώτα Βασιλείου- Μπαρμπούρη, σύζυγος του Παπαβαγγέλη Μπαρμπούρη, φοράει μπόλκα, μισοφόρι και ποδιά. Η μπόλκα αυτή λέγεται μπούστο.
(αρχείο Ειρήνης Μ παρμπούρη)
Η Ελένη Μπεληγιάννη-Γκούστρα, φοράει μπόλκα από αργαλίσιο ύφασμα κεντημένη στο χέρι. Στη φωτογραφία με τον αδελφό της Δημήτριο Γκούστρα.
(αρχείο Γιούλας Κόρου-Γκούστρα)
Oι αλλαγές στη μόδα
Το 1830, 1880, 1912, 1940 είναι οι κομβικές χρονιές για τις φορεσιές. Αυτές που συμπίπτουν με πολιτειακές αλλαγές και πολέμους
Οι χρονολογίες είναι σχετικές καθώς χρησιμοποιούνται για να μπει μια χρονολογική ταξινόμηση.
Έως το 1880 έχουμε μακριά κόκκινη σεγκούνα. Οι ποδιές είναι με γεωμετρικά αργαλίσια σχέδια όπως και τα κοντοτσίπουνα. Σαν κάλυμμα κεφαλής χρησιμοποιείται η μπόλια που σε πολλές περιπτώσεις διατηρήθηκε έως το 1930. Από το 1880 κονταίνει η σεγκούνα και φτάνει στη μέση. Μετά το 1900 φοριέται κα η μαύρη σεγκούνα Συνδυάζεται με ποδιά και κοντοτσίπουνο, κεντητά από αγοραστό βαμβακερό ύφασμα. Τα σχέδια είναι από πουλιά και λουλούδια πάνω σε μαύρο καμβά. Η ποδιά φορτώνεται όσο περνάνε τα χρόνια με περισσότερα κεντίδια και σιγά σιγά γεμίζει. Εμφανίζονται σταδιακά τα κουμιώτικα μαντήλια και μεταγενέστερα τα σταμπωτά από Χαλκίδα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΗΤΑΚΗΣ
Η ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ ΤΗΣ ΣΤΕΝΗΣ