Δάσος Στενής. Ζητήματα επικαρπίας
Το θέμα του πευκοδάσους και του καστανοδάσους είναι ένα θέμα που απασχολούσε για πάρα πολλά χρόνια τους προγόνους μας.
Θέμα επιβίωσης για αυτούς μιας και από εκεί έπρεπε να πάρουν τα καυσόξυλα για τον χειμώνα, την ξυλεία για τις σκεπές και άλλες ξύλινες κατασκευές. Με το καστανόχωμα που μάζευαν στο δάσος σπούδασαν πολλά παιδιά και κάλυπταν πολλές ανάγκες οι συμπατριώτες μας. Ένα μουλάρι φορτωμένο ξύλα ήταν ίσως ο μόνος τρόπος για να μπουν κάποια μετρητά στην ανταλλακτική οικονομία της Στενής.
Το δάσος της Στενής όπως και η έκταση γύρω από το Χωριό δεν αγοράστηκε από τους τούρκους όπως η υπόλοιπη Εύβοια. Το δάσος λοιπόν από την αρχή ήταν κρατικό. Οι Στενιώτες μέσα στο δάσος είχαν τα Καλύβια τους, τα καταφύγιά τους την περίοδο της τουρκοκρατίας. Σε πολλές περιόδους είχαν εκεί ένα δεύτερο νοικοκυριό. Το δάσος τους έτρεφε ,τους έδινε τα ξύλα του για να ζεσταίνονται και τους έδινε και πολύ γόνιμα εδάφη για να καλλιεργήσουν. Το δάσος το θεωρούσαν σπίτι τους.
Με την σύσταση του ελληνικού κράτους και την δημιουργία υπηρεσιών, αυτό άλλαξε και το δάσος πέρασε στον έλεγχο των δασικών υπηρεσιών και της κρατικής διαπλοκής. Τα αιτήματα των κατοίκων και των τοπικών αρχών ήταν για πολλές δεκαετίες συνεχόμενα και επίμονα για την παραχώρηση της επικαρπίας του δάσους στους κατοίκους.
Το 1929 με την υπ’ άριθμ. 104570/15-3-1929 απόφαση του Υπουργού Γεωργίας παραχωρήθηκε στην κοινότητα Στενής το γύρω από το χωριό πευκοδάσος χωρίς όμως να επιτρέπεται η ρητινοκαλλιέργεια.
Την 2/7/ 1926 με το νομοθετικό διάταγμα «Περί εξημερώσεως αγρίων δένδρων» και στο Κεφ.Β’ άρθρο 4 αναφέρεται:
Δημόσιες δασικές εκτάσεις που περιλαμβάνονται άγρια δένδρα παραχωρούνται στις κοινότητες η τους Δήμους για εξημέρωση. Επιτροπές με επικεφαλής τον δασάρχη θα διανείμουν τα εδάφη σε τιμή του ¼ της πραγματικής τους αξίας.
Το ύψος της εξαγοράς καθορίστηκε στις 175.000 δραχμές. Η κοινότητα μάζεψε και πλήρωσε την πρώτη από τις δέκα δόσεις 17.500 δρχ. και για τα τις υπόλοιπες 9 υπέγραψαν χρεωστικές ομολογίες. Μοιράστηκαν 15.000 καστανιές.
Το 1935 επετράπη η ριτινοκαλλιέργεια στο πευκοδάσος το οποίο από το 1936 έως το 1939 με δημοπρασία νοικιαζόταν από το Διοικητικό Συμβούλιο του Συνεταιρισμού Αποκαταστάσεως Ακτημόνων Καλλιεργητών Αγίου Δημητρίου. Το Δ.Σ. του ΣΑΑΚΑΔ το υπενοικίαζε στους κατοίκους της Στενής κατά προτεραιότητα. Με αυτό τον τρόπο πολύς κόσμος βρήκε δουλειά και η κοινότητα είχε πολλά έσοδα.
Επειδή δεν έγινε από τους κατοίκους της Στενής η εξημέρωση των καστανιών και καθώς δεν μπορούσε κανένας να ξεχωρίσει τις δικές του επειδή είχε σβήσει η μπογιά που είχαν χρωματιστεί, αποφάσισαν να κάνουν νέα διανομή. Μετά από μειοδοτική δημοπρασία ο Κωνσταντίνος Γάτος (Μακριός) ανέλαβε να σημαδέψει με αριθμημένα κομμάτια λευκοσίδηρου τα δένδρα. Μόλις έγινε η απογραφή συγκεντρώθηκαν όλοι οι κάτοικοι του χωριού στην πλατεία και έγινε κλήρωση και αναδιανομή. Κάθε οικογένεια έως τεσσάρων ατόμων έπαιρνε από 33 καστανιές. Πάνω από τέσσερα άτομα δυο καστανιές κατά άτομο. Υπήρχαν δυο κληρωτίδες. Η μια έγραφε την τοποθεσία και η άλλη το ψηφίο της αλφαβήτου που θα εγένετο η κλήρωση. Την επόμενη ημέρα οι κάτοικοι πήγαν στο δάσος, και έκοψαν τις καστανιές. Μόλις αναπτύχθηκαν οι νέοι βλαστοί το Κοινοτικό Συμβούλιο αποφάσισε την εξημέρωσή των. Τα εμβόλια παραλήφθηκαν το 14/9/1937 από το Κάνδανο Κρήτης. Η επιτυχία όμως του μπολιάσματος ήταν μικρή. Την επόμενη χρονιά ξαναπαρείγγειλαν εμβόλια από το Πήλιο. Πολλοί κάτοικοι άρχισαν να φυτεύουν στο δάσος μηλιές, κερασιές βυσσινιές κ.λπ.
Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από το βιβλίο
«ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟΝ ΤΗΣ ΣΤΕΝΗΣ»
Του Δημητρίου Γιαννούκου.