Το Παζάρι της Κάτω Στενής
Πριν από 150 περίπου χρόνια, η επικοινωνία μεταξύ των χωριών ήταν δύσκολη, λόγω έλλειψης δρόμων και μέσων συγκοινωνίας. Οι επικοινωνία και το εμπόριο γινόταν μέσα από κακοτράχαλα μονοπάτια με τα μουλάρια και τα γαϊδούρια.
Για την ανάγκη λοιπόν μεγαλύτερης και πιο ευρύτερης διακίνησης και ανταλλαγής προϊόντων, καθιερώθηκε και λειτούργησε με νόμο του κράτους, ετήσια εμποροπανήγυρη και ζωοπανήγυρη (παζάρι), τα πιο παλιά χρόνια στις 2 Μαΐου στη θέση Άγιος Αθανάσιος και μετά την 1η Σεπτεμβρίου στη θέση Άγιοι Ταξιάρχες που λειτουργεί μέχρι σήμερα.
Ας δούμε περιληπτικά τις ενέργειες που έκαναν οι τοπικοί άρχοντες εκείνης της εποχής, που ήταν άνθρωποι που έβλεπαν εκατό χρόνια μπροστά και κάθε τους ενέργεια δεν είχε ως στόχο τον εντυπωσιασμό, αλλά την αντιμετώπιση πραγματικών αναγκών που είχαν οι πολίτες.
-Επί Δημάρχου Ληλαντίων Δ. Θωμά και ενεργειών του Δημοτικού Συμβουλίου, εκδόθηκε το παρακάτω Βασιλικό διάταγμα.
«Περί κατ΄έτος τελέσεως εμπορικής πανηγύρεως, εν τω Δήμω Ληλαντίων του Νομού Ευβοίας».
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Προτάσει του ημετέρου υπουργού των Εσωτερικών, εγκρίνομεν να τελείται εμπορική πανήγυρις την 2αν Μάιου εκάστου έτους, κατά την θέσιν Αγίου Αθανασίου του Δήμου Ληλαντίων της Εύβοιας.
Εν Αθήναις τη 14 Μαρτίου 1873
ΓΕΩΡΓΙΟς Α΄
Φ.Ε.Κ. 14/4-5-1873
Επί Δημάρχου Ληλαντίων Δ. Σιμιτζή, μεταφέρθηκε ο τόπος αλλά και ο χρόνος τέλεσης του παζαριού.
«Περί της εμπορικής Πανηγύρεως εν τω Δήμω Ληλαντίων».
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Έχοντες υπ΄όψιν την υπό στοιχ. Γ από 11 Απριλίου 1882 πράξιν του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Ληλαντίων, δι ης προτείνει την σύστασιν εμπορικής πανηγύρεως, εν τω αρτισυστάτω χωρίο Ταξιαρχών αντί του χωρίου Στενής, ένθα μέχρι τούδε ετελείτο, δυνάμει του από 14 Μαρτίου 1873 Ημετέρου Διατάγματος, προτάσει του Ημετέρου επί των Εσωτερικών Υπουργού, εγκρίνομεν την σύστασιν εμπορικής πανηγύρεως εν τω αρτισυστάτω χωρίω Ταξιαρχών του Δήμου Ληλαντίων, ορίζοντας ημέρας προς τελεσιν ταύτης την 29ην Αυγούστου μέχρι 1ης Σεπτεμβρίου εκάστου έτους.
Ο αυτός Υπουργός θέλει δημοσιεύσει και εκτελέσει το παρόν διάταγμα.
Εν Αθήναις τη 24 Σεπτεμβρίου 1882
Εν ονόματι του Βασιλέως
Το Υπουργικόν Συμβούλιον
Χ. Τρικούπης, Δ. Ράλλης, Γ. Ρούσσος, Π. Καλλιγάς
Ο Υπουργός Εσωτερικών
Χ. Τρικούπης.
Φ.Ε.Κ. 121/29-9-1882
Στην εφημερίδα «Εύριπος», στο φύλλο της 20ης Αυγούστου 1883, δημοσιεύεται η παρακάτω διακήρυξη του Δημάρχου Ληλαντίων.
Βασίλειον της Ελλάδος
Ο Δήμαρχος Ληλαντίων. Διακηρύττει ότι:
Η δια του από 24 Σεπτεμβρίου π.ε. Βασιλικού Διατάγματος καθιερωθείσα εν τω αρτισυστάτω χωρίω των Ταξιαρχών της Στενής εμπορική πανήγυρις, άρχεται την 29ην Αυγούστου και λήγει την 1ην Σεπτεμβρίου ιδίου έτους.
Τούτο κοινοποιούντες προς γνώσιν των επιθυμούντων να προσέλθωσι και συναλλαγώσιν εν αυτή διαβεβαιούμεν αυτούς, ότι θέλουσι εύρει πάσαν εφικτήν συνδρομήν και προστασίαν.
Εν Στενή τη 14 Αυγούστου 1883
Ο Δήμαρχος Δ. Σιμιτζής
Επειδή την 29ην Αυγούστου, εορτή του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου τελούνταν Θρησκευτικές πανηγύρεις στα γύρω χωριά, όπως Καμπιά, Καθενοί, Μετόχι, Άτταλη κλπ, για να μη συμπίπτουν οι ημερομηνίες και η κίνηση να είναι μικρότερη, άλλαξε ο χρόνος της τέλεσής του.
Δήμαρχος ήταν ο γιατρός Σταύρος Μεργός, Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου ο επίσης γιατρός Ιωάννης Καμαριώτης και Δημογραμματέας ο Κωνσταντίνος Γερακίνης. Ο δε Δήμος δεν ήταν πια ο Ληλαντίων αλλά ο Διρφύων.
«Περί ορισμού χρόνου τελέσεως της εν τη θέσει Ταξιάρχαι του χωρίου Στενής του Δήμου Διρφύων ετησίας εμπορικής πανηγύρεως».
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Προτάσει του ημετέρου επί των Εσωτερικών Υπουργού, εγκρίνομεν ίνα η μέχρι τούδε από 29 Αυγούστου έως 1 Σεπτεμβρίου εκάστου έτους, τελουμένην εν τη θέσει «Άγιοι Ταξιάρχαι» του χωρίου Στενής του Δήμου Διρφύων Εμπορική πανήγυρις, τελείται εφεξής από 1ης έως 5ης Σεπτεμβρίου.
Ο αυτός Υπουργός θέλει δημοσιεύσει και εκτελέσει το παρόν διάταγμα.
Εν Αθήναις τη 29 Αυγούστου 1908
Εν ονόματι του Βασιλέως
Ο Αντιβασιλεύς
Κωνσταντίνος. Διάδοχος.
Ο επί των Εσωτερικών Υπουργός
Ν.Δ. Λεβίδης
Φ.Ε.Κ. 230/3-9-1908
Εκτός από τις εμπορικές συναλλαγές, αλλά και ανταλλαγές γεωργοκτηνοτροφικών προϊόντων, γίνονταν και αγοραπωλησίες μικρών και μεγάλων ζώων, βοηθώντας στην ανάπτυξη των οικονομικών αλλά και κοινωνικών σχέσεων μεταξύ των κατοίκων του Δήμου.
Αυτή είναι με λίγα λόγια η ιστορία του παζαριού, που έχει συμβάλλει τα μέγιστα στην επικοινωνία, την επαφή τις σχέσεις και την προσέγγιση μεταξύ των κατοίκων της περιοχής.
Θα πρέπει λοιπόν να μην αφεθεί στην τύχη του και να βοηθηθεί από τους κατοίκους και από το Δήμο για να συνεχίζει να υπάρχει.
Οι κάτοικοι το θέλουν και το αγαπούν.
Σήμερα που δεν περιμένει κανείς το παζάρι για να αγοράσει ή να πουλήσει οτιδήποτε που οι αποστάσεις έχουν μηδενιστεί και τα πάντα τα βρίσκεις όπου κι αν είσαι και ότι εποχή και να ΄ναι, οι κάτοικοι πάντα επισκέπτονται το παζάρι και πάντα κάτι ψωνίζουν, όχι επειδή δεν βρίσκουν αλλού, αλλά για να δημιουργήσουν κίνηση και να «κρατήσουν το παζάρι» όπως χαρακτηριστικά λένε.
Απομένει λοιπόν στη Δημοτική αρχή να το προστατεύσει, εντάσσοντάς το στις πολιτιστικές του δραστηριότητες σαν θεσμό παραδοσιακό, που τόσα πρόσφερε παλιά στις κοινωνίες της περιοχής μας.
Εφέτος 2017 το παζάρι συμπληρώνει 144 χρόνια ζωής. Είναι χρέος της γενιάς μας να το κρατήσουμε και να νουθετήσουμε και τις επόμενες γενιές να κάνουν το ίδιο γιατί είναι η ιστορία μας, είναι οι προσπάθειες των παππούδων και προσπαππούδων μας να φτιάξουν μια καλύτερη ζωή για μας, τα παιδιά και τα εγγόνια τους. Ας τους τιμήσουμε λοιπόν κρατώντας το θεσμό αυτό για όσα χρόνια ακόμη μπορούμε.
Γιάννης Γιαννούκος
