ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΕΝΗΣ ΕΥΒΟΙΑΣ

Απόσπασμα από την κακοκαιρία του Γενάρη 2006

(Ελευθεροτυπία 26-1-2006 γράφει ο μετεωρολόγος Κώστας Λαγουβάρδος, του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών)

Ασπίδα στην επέλαση του χιονιά στο λεκανοπέδιο της Αττικής η Εύβοια. Οι μεγάλες ψυχρές εισβολές από το βορρά αποκρούονται από τη Δίρφη με αποτέλεσμα να μην επιβαρύνεται πολύ η πρωτεύουσα.

Στο βορειοανατολικό ρεύμα η Εύβοια δέχεται τα μεγαλύτερα ποσά χιονιού ενώ στην Αττική έχουμε ασθενή φαινόμενα.

Το νησί λειτουργεί ως προστατευτικό οχυρό συγκεντρώνοντας τα μεγαλύτερα ποσά χιονόπτωσης.

Τον Ιανουάριο του 2002 και το Φεβρουάριο του 2004 η Εύβοια είχε πολύ μεγάλα ύψη χιονιού ίσως τα μεγαλύτερα στη χώρα. Εάν δεν υπήρχε η κεντρική οροσειρά της Δίρφης τα ποσά χιονιού θα χτυπούσαν την Αττική κυρίως την Πεντέλη.

Σημείωση Δημητρίου. Μπεληγιάννη: Το ύψος χιονιού στη θέση Ράχη το 2004 έφτασε σε ορισμένα σημεία τα 10 μέτρα.

Από συστηματικές παρατηρήσεις των τελευταίων 10 ετών έχω καταγράψει

αναλυτικά στοιχεία του καιρού για την περιοχή της Δίρφυς που παραθέτω

πιο κάτω.

Επίσης έχω συγκεντρώσει στοιχεία όσον αφορά τη βροχόπτωση την περίοδο 1960-1990 από το βροχόμετρο του υπουργείου Δημοσίων Έργων της Κάτω Στενής, όπου παρακολουθούσε ο αείμνηστος Γρηγόρης Ντούρμας.

Σταθμός Κάτω Στενής (υψόμετρο 400 μέτρα)

Ετήσιες Βροχοπτώσεις περιόδου 1960-1990

1960-61 1044 χιλιοστά

1961-62 775 χιλιοστά

1962-63 1623 χιλιοστά

1963-64 1145 χιλιοστά

1964-65 1151 χιλιοστά

1965-66 449 χιλιοστά

1966-67 1133 χιλιοστά

1967-68 1295 χιλιοστά

1968-69 1673 χιλιοστά

1969-70 742 χιλιοστά μέση τιμή 10ετίας 1210 χιλ

1970-71 1069 χιλιοστά

1971-72 1210 χιλιοστά

1972-73 842 χιλιοστά

1973-74 887 χιλιοστά

1974-75 1269 χιλιοστά

1975-76 956 χιλιοστά

1976-77 805 χιλιοστά

1977-78 984 χιλιοστά

1978-79 883 χιλιοστά

1979-80 963 χιλιοστά μέση τιμή 10ετίας 911 χιλ.

1980-81 1069 χιλιοστά

1981-82 869 χιλιοστά

1982-83 760 χιλιοστά

1983-84 703 χιλιοστά

1984-85 1087 χιλιοστά

1985-86 632 χιλιοστά

1986-87 927 χιλιοστά

1987-88 865 χιλιοστά

1988-89 704 χιλιοστά

1989-90 638 χιλιοστά μέση τιμή 10ετίας 825 χιλ.

Συμπληρωματικά στοιχεία όσον αφορά

τις χιονοπτώσεις στην περιοχή της Δίρφυς

Τα στοιχεία που παραθέτω είναι εμπειρικά χωρίς όργανα από προσωπικές παρατηρήσεις 25 ετών και από αφηγήσεις παλαιοτέρων.

Περίοδοι με τις περισσότερες χιονοπτώσεις ήταν οι εξής στην περιοχή Στενής

450m υψόμετρο.

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 1978 ΥΨΟΣ ΧΙΟΝΙΟΥ 2,70 μέτρα

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 1983 ΥΨΟΣ ΧΙΟΝΙΟΥ 1 μέτρο

ΜΑΡΤΙΟΣ 1987 ΥΨΟΣ ΧΙΟΝΙΟΥ 3 μέτρα

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1991 ΥΨΟΣ ΧΙΟΝΙΟΥ 2,80 μέτρα

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2002 ΥΨΟΣ ΧΙΟΝΙΟΥ 1,50 μέτρα

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2003 ΥΨΟΣ ΧΙΟΝΙΟΥ 1,70 μέτρα

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2005 ΥΨΟΣ ΧΙΟΝΙΟΥ 1,20 μέτρα

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2006 ΥΨΟΣ ΧΙΟΝΙΟΥ 2,20 μέτρα

Τα υπόλοιπα χρόνια το ύψος κυμαίνεται από 30 έως 60 εκατοστά με συχνότητα περί τις 3 φορές το χρόνο.

Περιοχή Καταφυγίου 1.150 m υψόμετρο

Το ύψος κυμαίνεται από 1,50 μέτρο της χρονιάς με τα λιγότερα χιόνια μέχρι 3 έως 4 μέτρα για τις χρονιές με τα περισσότερα χιόνια.

Η διάρκεια της κάλυψης του εδάφους είναι περί τους 2 με 3 μήνες ή και περισσότερο μερικές χρονιές. Στις κορυφογραμμές το χιόνι είναι λιγότερο λόγω ανέμων που το συσσωρεύουν στις υπήνεμες περιοχές.

Όσον αφορά την περιοχή του Κώνου της Δίρφυς στην δυτική πλευρά διατηρούνται τα χιόνια περισσότερο πολλές φορές μέχρι αρχές Μαΐου με συνεχή κάλυψη από την κορυφή μέχρι τα 1000 μέτρα υψόμετρο. Το τελευταίο δε χιόνι φαίνεται να λιώνει περί τα μέσα Ιουνίου.

Όσον αφορά τις θερμοκρασίες θα πρέπει να υπολογίζουμε με βάση τις θερμοκρασίες της Στενής με 5 βαθμούς λιγότερο για την περιοχή του Καταφυγίου και 7 βαθμούς λιγότερο για την κορυφή της Δίρφης.

Από τα στοιχεία αυτά συμπεραίνει κανείς ότι το κλίμα της Στενής κατατάσσεται στο μεσογειακό δροσερό όσον αφορά τα καλοκαίρια και στο σχετικά ψυχρό ημιορεινό κατά τη χειμερινή περίοδο με πολλές βροχές και χιόνια.

Δημήτριος Μπεληγιάννης

Γεννήθηκε στον Αϊ Γιώργη της Λάμαρης το 1924. Εκεί πέρασε τα παιδικά του χρόνια, έμαθε τα πρώτα του γράμματα, μεγάλωσε, και παντρεύτηκε.

Αργότερα μετά το στρατιωτικό έγινε τελωνειακός υπάλληλος από όπου συνταξιοδοτήθηκε μετά από 35 χρόνια ευδόκιμου υπηρεσίας με το βαθμό του τμηματάρχη Α΄.

Παρά τις συνθήκες της υπηρεσίας του ο «Μήτσος ο Αϊ Γεωργίτης» όπως τον έλεγαν οι συγχωριανοί δεν διέκοψε την επικοινωνία με την πατρική του οικογένεια, τους συγγενείς, τους πατριώτες, και το χωριό που τον γέννησε και που αγάπησε όσο κανένας άλλος.

Επισκεπτόταν τακτικά το χωριό του διατηρώντας την επαφή του με τα μονοπάτια και τα βουνά στα οποία μεγάλωσε.

Είχε προσωπική αντίληψη και εμπειρία από την σκληρή ζωή των συμπατριωτών του, έζησε από κοντά τις αντίξοες συνθήκες τους κόπους, το άγχος και τις αγωνίες των συγχωριανών του.

Παντρεμένος με την Κατερίνα Σφύρλα δημιούργησε μια θαυμάσια καθ’ όλα οικογένεια την οποία έχει πλήρως αποκαταστήσει.

Μετά την συνταξιοδότησή του εγκαταστάθηκε σχεδόν μόνιμα στην Λάμαρη αφού ανακαινίζει το σπίτι τους εκεί.

Πάντα γελαστός, χαρούμενος, ακμαίος συζητά με τα μικρά παιδιά, τους νέους, τους γέρους με τους πάντες. Άνθρωπος κινητικός δημιουργικός ζει, βιώνει την Λάμαρη όσο κανείς άλλος, ασχολείται με τα ήθη και έθιμα, την ιστορία του χωριού, με το κάθε τι που αφορά την Λάμαρη.

Με βαθύ θρησκευτικό αίσθημα συμμετείχε σε όλες τις θρησκευτικές - λατρευτικές εκδηλώσεις του χωριού και συνέβαλε στην ανακαίνιση των εξωκλησιών του χωριού.

Το 1992 αρχίζει να ασχολείται έμπρακτα με τα κοινά του χωριού αναλαμβάνοντας την προεδρία του συλλόγου των απανταχού Λαμαριωτών θέση την οποία κράτησε μέχρι το 2001.

Κατά την διάρκεια της 10ετούς θητείας του προσέφερε τα μέγιστα στον σύλλογό μας κόπο, χρήμα, χρόνο και μεράκι αστείρευτο.

Σαν κορυφαίες στιγμές εκτός των άλλων δραστηριοτήτων σημειώνουμε:

- Τα εγκαίνια του Λαογραφικού Μουσείου Λάμαρης

- Την έκδοση του βιβλίου Λάμαρη - Ευβοίας

- Την έκδοση του ημερολογίου - ατζέντας η οποία περιέχει τηλέφωνα και στοιχεία όλων των Λαμαριωτών.

- Έργα που φέρουν κυρίως τη σφραγίδα Δημήτρης Κοκονός

Ακόμη και στις τελευταίες πονεμένες στιγμές της ζωής του, διαπίστωσε κανείς το ενδιαφέρον και την αγάπη του για τον σύλλογο και την Λάμαρη.

Στις 12/10/2007 άφησε την τελευταία του πνοή στο Γενικό Κρατικό Νίκαιας σε ηλικία 83 ετών.

ΣΤΟΝ ΤΑΞΙΔΙΩΤΗ...

Σ’ αυτό το ανυπέροχο ταξίδι του ΑΠΕΙΡΟΥ

στις παρυφές του έφθασες, ξαπόστασες για λίγο.

Για μας, αυτό που χάνουμε, σαστίζει την ψυχή.

Για σένα που μας έφυγες, προβάλλει η ζωή!

Έχε, που τώρα μάκρυνες απόσταση απ’ τη γη,

την συντροφιά της σκέψης μας, σαν να μας νοσταλγείς.

«Στης αιωνιότητας το ΦΩΣ» να ζεις και ν’ ανεβαίνεις^

ο νοσταλγός της σκέψης σου, αγάπη μας βαραίνει!

Άννα Αναγνωστοπούλου

Στο γραφείο του Συλλόγου που πάντα εκεί βρισκόταν.

Στο Λαογραφικό Μουσείο για την ενημέρωσή του.

Ομοίως για την τακτοποίηση του υλικού.

Ομιλία κατά την ώρα του γλεντιού του Συλλόγου στην πλατεία της Λάμαρης.

Σε εκδρομή με παιδιά του χωριού, κάπου στο ύψωμα του Ζαλόγγου.

Η ιστορία του Νικόλαου Βαή, που μετά την καταστροφή του 1922 ήρθε στους Βούνους ως παπάς και δάσκαλος

Το Σεπτέμβρη του 1922, το σώμα του ελληνισμού γέμισε πληγές που ακόμη πονάνε. Η καταστροφή ενός ολοκλήρου πολιτισμού που κτιζόταν επί αιώνες στα παράλια της Μικράς Ασίας, αποτέλεσμα της τουρκικής θηριωδίας, σήμανε τότε την απαρχή μιας άλλης περιπέτειας για τους κατοίκους των ευλογημένων αυτών περιοχών. Οι Μικρασιάτες κουβάλησαν μαζί τους τις πικρές μνήμες τους, αλλά και τα ήθη και έθιμά τους, τις αξίες και τον πνευματικό πολιτισμό τους. Ευτυχώς ο χρόνος μπόρεσε να επουλώσει τις πληγές, αλλά δεν άφησε τις μνήμες να ξεθωριάσουν.

Ένας από τους κυνηγημένους Έλληνες της Μικράς Ασίας ήταν και ο Βαής Νικόλαος του Θεοδώρου και της Ελένης

Ο Βαής Νικόλαος γεννήθηκε στη Μικρά Ασία στις 19-6-1890 στο χωριό Ακ δαμ –Μαδέν ακδάγ και απεβίωσε στις 10-2-1934 οπό εμβολή καρδίας.

Σύζυγός του ήταν η Βαρβάρα Φωτιάδη του Κοσμά, γεννηθείσα στις 10-2-1895.