ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΕΝΗΣ ΕΥΒΟΙΑΣ

Πρόγραμμα «Καποδίστριας» ή Σχέδιο «Καποδίστριας» ή Νόμος Καποδίστρια είναι η συνηθισμένη ονομασία του νόμου 2539/97 του ελληνικού κράτους. Πήρε το όνομά του από τον Ιωάννη Καποδίστρια, πρώτο κυβερνήτη της Ελλάδος μετά την απελευθέρωσή της από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Σύμφωνα με τον νόμο έγινε συνένωση των κοινοτήτων σε μεγαλύτερους δήμους.

Φ.Ε.Κ. Α΄ 244/1997, Νόμος 2539/1997 «Συγκρότηση της Πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης», Εθνικό Τυπογραφείο

1998- Κοινότητες που συνενώθηκαν με τον «Καποδίστρια»

Έδρα: Στενής Δίρφυος

1) Κοινότητα Αγίου Αθανασίου

2) Κοινότητα Αμφιθέας

3) Κοινότητα Βούνων

4) Κοινότητα Γλυφάδας και οι οικισμοί, Αγριοσυκιά, Κοτσίκια και Νίκη ή Αρκουδοσουβάλα

5) Κοινότητα Θεολόγου

6) Κοινότητα Καθενών

7) Κοινότητα Καμπιών και οι οικισμοί, Κάτω Καμπιά και Σκουντέρι

8) Κοινότητα Λούτσας

9) Κοινότητα Μίστρου και οι οικισμοί Άνω Μίστρος και Μαυρόπουλο

10) Κοινότητα Πάλιουρα

11) Κοινότητα Πισσώνα

12) Κοινότητα Πούρνου

13) Κοινότητα Στενής που αποτελείτο από την Πάνω Στενή, την Κάτω Στενή και τον Πύργο.

14) Κοινότητα Στροπώνων και οι οικισμοί, Αγία Ειρήνη, Λάμαρη, Χιλιαδού

Το θέμα του πευκοδάσους και του καστανοδάσους είναι ένα θέμα που απασχολούσε για πάρα πολλά χρόνια τους προγόνους μας.

Θέμα επιβίωσης για αυτούς μιας και από εκεί έπρεπε να πάρουν τα καυσόξυλα για τον χειμώνα, την ξυλεία για τις σκεπές και άλλες ξύλινες κατασκευές. Με το καστανόχωμα που μάζευαν στο δάσος σπούδασαν πολλά παιδιά και κάλυπταν πολλές ανάγκες οι συμπατριώτες μας. Ένα μουλάρι φορτωμένο ξύλα ήταν ίσως ο μόνος τρόπος  για να μπουν κάποια μετρητά στην ανταλλακτική οικονομία της Στενής.

Το δάσος της Στενής όπως και η έκταση γύρω από το Χωριό δεν αγοράστηκε από τους τούρκους όπως η υπόλοιπη Εύβοια. Το δάσος λοιπόν από την αρχή ήταν κρατικό. Οι Στενιώτες μέσα στο δάσος είχαν τα Καλύβια τους, τα καταφύγιά τους την περίοδο της τουρκοκρατίας. Σε πολλές περιόδους είχαν εκεί ένα δεύτερο νοικοκυριό. Το δάσος τους έτρεφε ,τους έδινε τα ξύλα του για να ζεσταίνονται και τους έδινε και πολύ γόνιμα εδάφη για να καλλιεργήσουν. Το δάσος το θεωρούσαν σπίτι τους.

Με την σύσταση του ελληνικού κράτους και την δημιουργία υπηρεσιών, αυτό άλλαξε και το δάσος πέρασε στον έλεγχο των δασικών υπηρεσιών και της κρατικής διαπλοκής. Τα αιτήματα των κατοίκων και των τοπικών αρχών ήταν για πολλές δεκαετίες συνεχόμενα και επίμονα για την παραχώρηση της επικαρπίας του δάσους στους κατοίκους.

Το 1929 με την υπ’ άριθμ. 104570/15-3-1929 απόφαση του Υπουργού Γεωργίας παραχωρήθηκε στην κοινότητα Στενής το γύρω από το χωριό πευκοδάσος χωρίς όμως να επιτρέπεται η ρητινοκαλλιέργεια.

Την 2/7/ 1926 με το νομοθετικό διάταγμα «Περί εξημερώσεως αγρίων δένδρων» και στο Κεφ.Β’ άρθρο 4 αναφέρεται:

Δημόσιες δασικές εκτάσεις  που περιλαμβάνονται άγρια δένδρα παραχωρούνται στις κοινότητες η τους Δήμους για εξημέρωση. Επιτροπές με επικεφαλής τον δασάρχη θα διανείμουν τα εδάφη σε τιμή του ¼ της πραγματικής τους αξίας.

Το ύψος της εξαγοράς καθορίστηκε στις 175.000 δραχμές. Η κοινότητα μάζεψε και πλήρωσε την πρώτη από τις δέκα δόσεις 17.500 δρχ. και για τα τις υπόλοιπες 9 υπέγραψαν χρεωστικές ομολογίες. Μοιράστηκαν 15.000 καστανιές.

Το 1935 επετράπη η ριτινοκαλλιέργεια στο πευκοδάσος το οποίο από το 1936 έως το 1939 με δημοπρασία  νοικιαζόταν από το Διοικητικό Συμβούλιο του Συνεταιρισμού Αποκαταστάσεως Ακτημόνων Καλλιεργητών Αγίου Δημητρίου. Το Δ.Σ. του ΣΑΑΚΑΔ το υπενοικίαζε στους κατοίκους της Στενής κατά προτεραιότητα. Με αυτό τον τρόπο πολύς κόσμος βρήκε δουλειά και η κοινότητα είχε πολλά έσοδα.

Επειδή δεν έγινε από τους κατοίκους της Στενής η εξημέρωση των καστανιών και καθώς δεν μπορούσε κανένας να ξεχωρίσει τις δικές του επειδή είχε σβήσει η μπογιά που είχαν χρωματιστεί, αποφάσισαν να κάνουν νέα διανομή. Μετά από μειοδοτική δημοπρασία ο Κωνσταντίνος Γάτος (Μακριός) ανέλαβε να σημαδέψει με αριθμημένα κομμάτια λευκοσίδηρου τα δένδρα. Μόλις έγινε η απογραφή συγκεντρώθηκαν όλοι οι κάτοικοι του χωριού στην πλατεία και έγινε κλήρωση και αναδιανομή. Κάθε οικογένεια έως τεσσάρων ατόμων έπαιρνε από 33 καστανιές. Πάνω από τέσσερα άτομα δυο καστανιές κατά άτομο. Υπήρχαν δυο κληρωτίδες. Η μια έγραφε την τοποθεσία και η άλλη το ψηφίο της αλφαβήτου που θα εγένετο η κλήρωση. Την επόμενη ημέρα οι κάτοικοι πήγαν στο δάσος, και έκοψαν τις καστανιές. Μόλις αναπτύχθηκαν οι νέοι βλαστοί το Κοινοτικό Συμβούλιο αποφάσισε την εξημέρωσή των. Τα εμβόλια παραλήφθηκαν το 14/9/1937 από το Κάνδανο Κρήτης. Η επιτυχία όμως του μπολιάσματος ήταν μικρή. Την επόμενη χρονιά ξαναπαρείγγειλαν εμβόλια από το Πήλιο. Πολλοί κάτοικοι άρχισαν να φυτεύουν στο δάσος μηλιές, κερασιές βυσσινιές κ.λπ.

Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από το βιβλίο

«ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟΝ ΤΗΣ ΣΤΕΝΗΣ»

Του Δημητρίου Γιαννούκου.

Στην Πάνω Στενή από το 1902 το Δημοτικό Σχολείο στεγάζετο σε κτίριο που είχε γίνει με δαπάνη του Ανδρέα Συγγρού. Στην Κάτω Στενή (δημιουργία 1921) για σχολείο μισθώνονταν διάφορα ιδιωτικά οικήματα.

Δάσκαλοι

1905 Γεώργιος Ντεγιάννης

Το 1909 προήχθη το Δημοτικό σχολείο Στενής από μονοθέσιο σε διθέσιο. Δημοδιδάσκαλοι ο Γεώργιος Ντεγιάννης και ο Γ. Οικονομόπουλος. Έξι τάξεις.

Το 1914 αποχωρεί ο Γ. Παπακωνσταντίνου και έρχεται ο Αθανάσιος Παπακωνσταντίνου. Το 1917 απολύεται ο Αθ. Παπακωνσταντίνου και διορίζεται ο Ιωάννης Λίγος, ο οποίος δεν προσήλθε. Το 1919 διορίζεται ο Ευάγγελος Νάνος. Το 1921 με το διάταγμα περί επαναφοράς απολυμένων επανέρχεται ο Αθανάσιος Παπακωνσταντίνου.

Το 1921 διαιρείτε το διθέσιο αρρένων Στενής σε δημοτικά Άνω και Κάτω Στενής και δημιουργείται δημοτικό σχολείο θηλέων στην Πάνω Στενή.

Το 1921 δάσκαλος στην Κάτω Στενή ο Δημήτριος Γιαννούκος.

Το 1921 στο θηλέων Στενής η Χρυσάνθη Καθενιώτου, μετά από αυτήν η Αντιγόνη Σπυριδωνίδου η οποία έμεινε ως την κατάργηση του θηλέων το 1925.

Το 1924 δημοδιδάσκαλος αρρένων Άνω Στενής ο Δημήτριος Κουτσούκος, μαζί με τον Αθαν. Παπακωνσταντίνου

Το 1923 ιδρύεται στη Στενή Ελληνικό σχολείο. Σχολείο μέσης εκπαίδευσης το οποίο θα λειτουργήσει κατά το σχολικό έτος 1925-26. Προϋπόθεση για την λειτουργία του σχολείου ήταν να βρεθούν χρήματα από την κοινότητα για την εύρεση του κτιρίου, έπιπλά και εκπαιδευτικός εξοπλισμός. Οι Στενιώτες της Αμερικής με πρωτεργάτη τον Δημήτριο Κ. Κορώνη και την βοήθεια του Γεωργίου Αν. Βλάχου συγκέντρωσαν το ποσό των 6.000 δραχμών. Με αυτά τα χρήματα επισκευάστηκε το δημαρχιακό κατάστημα της πλατείας του οποίου είχε πέσει η σκεπή και αγοράστηκε και ο απαραίτητος εξοπλισμός.

Το 1925 δάσκαλος ο Βασίλειος Ιωαννίδης πρόσφυγας από τη Μικρά Ασία. Το 1926 ο Νικόλαος Ιωαννίδης επίσης πρόσφυγας.

Ακολούθησαν οι δάσκαλοι Αθανάσιος Παπακωνσταντίνου και Δημήτριος Κουτσούκος.

Το 1937 απαλλάσσεται ο Αθανάσιος Παπακωνσταντίνου λόγω υγείας και μετατίθεται η Διδασκάλισσα Εσθήρ Μπακόλα.

Το 1938 η Ευγενία Κορνηλίου.

Από το 1922 έως το 1937 το μονοθέσιο Κάτω Στενής είχε δάσκαλο τον Χαράλαμπο Παπακηρύκο.

Το 1938 διορίστη η Μ. Χαμπούρη και το 1939 η Ελένη Καλλέργη (Κουντουριώτη).

Από το 1935 δάσκαλος στην Άνω Στενή είχε τοποθετηθεί ο Δημήτριος Γιαννούκος, που παραμένει μέχρι συνταξιοδοτήσεώς του 1962.

Με τον 10/2/1912 ΔΝΖ νόμο ιδρύθηκαν οι κοινότητες.36086/13-8-1915Δ/γης

Κοινότητα Στενής Δίρφυος

Πρόεδροι

1914 Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου

1915 Αθανάσιος Λέων

1916 Σπύρος Βασιλείου

1917 -1925 Κωνσταντίνος Τσουτσαίος

Εκλογές την 25 Οκτωβρίου 1925

Κατέβηκαν τρείς συνδυασμοί με επικεφαλής, τους Κωνσταντίνο Τσουτσαίο, Ιωάννη Παλαιολόγο και Δημήτριο Παλαιολόγο.

Νικητής ο συνδυασμός του Κωνσταντίνου Τσουτσαίου. Εξελέγησαν από τον πρώτο συνδυασμό, οι Κωνσταντίνος Τσουτσαίος, Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου και Νικόλαος Λάμπρου από τους Βούνους.

Από τον δεύτερο σε σειρά συνδυασμό, ο Ιωάννης Παλαιολόγος και ο Δημήτριος Μπεληγιάννης. Από τον τρίτο συνδυασμό ο Δημήτρης Παπακηρύκου.

Πρόεδροι Κοινοτικού Συμβουλίου 1926 Ιωάννης Δ. Παλαιολόγος,1927-1928 Δημήτριος Γ.Παπακηρύκος.1929 Δημήτριος Μπεληγιάννης (Φανιάς).

Εκλογές την 9 Ιουλίου 1929

Το 1928 η Στενή είχε 2015 κατοίκους και ο οικισμός Βούνοι που ανήκε στη Στενή 242. Το 1929 έγιναν εκλογές και έλαβαν μέρος δυο παρατάξεις.

Νικήτρια η παράταξα του Ιωάννη Παλαιολόγου και του Ιωάννη Θωμά. Εξελέγησαν 5. Ο Ιωάννης Δ. Παλαιολόγος, Δημήτριος Λάμπ. Γκούστρας, ο Ιωάννης Δ. Θωμάς, ο Ανέστης Αθ. Λέων και ο Παναγιώτης Στ. Μπεληγιάννης